چکیده:
در امتداد جبهه کوهستانی دامنه شمالی و جنوبی رشته کوهستانی میشوداغ، واقع در شمال غرب ایران، مخروط افکنه هایی شکل گرفته اند که تشکیل آنها بی ارتباط با عوامل محیطی، از قبیل فعالیتهای تکتونیکی نیست. در این تحقیق، فعالیتهای تکتونیکی در بخشهای مختلف رشته کوهستانی میشوداغ (37 مخروط افکنه کواترنری در قالب چهار گروه)، به عنوان مهمترین عامل ایجاد کننده فضای مناسب برای رسوبگذاری فرض شده است و برای اثبات این فرضیه و دستیابی به اهداف آن که همانا تعیین نقش فعالیتهای تکتونیکی در ایجاد اشکال مخروط افکنه ای است، ابتدا مخروط افکنه های واقع در دو سوی کوهستانی و حوضه های مربوط شناسایی، و سپس ویژگیهای مورفولوژیکی و شاخصهای مورفومتری آنها از طریق کارهای میدانی، تحلیل نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی و تفسیر عکسهای هوایی و ماهواره ای استخراج و ارتباط بین این ویژگیها از طریق روشهای آماری بررسی شده است. بررسیها نشان می دهد که نقش فعالیتهای تکتونیکی در کنترل سازوکارهای موثر در مورفولوژی و مورفومتری سیستمهای مخروط افکنه ای منطقه، نقشی دو گانه بوده است. این فعالیتها از یک سو موجبات جا به جاییهای تکتونیکی را در حوضه های آبریز فراهم کرده اند و از سوی دیگر، با ایجاد حرکات عمودی و راستالغز در پایکوههای شمالی و جنوبی میشوداغ، تفاوتهایی را در نوع فضای رسوبگذاری در قسمتهای مختلف منطقه مورد مطالعه پدید آورده اند. در کل، اثر این فعالیتها بر سیستمهای مخروطه افکنه ای منطقه به صورت تغییر در زاویه رفت و روب، ویژگیهای نیمرخ طولی و عرض سطح، چند بخش شدگی، بریدگی راس، تشکیل خندقهای فرسایشی، بالاآمدگی رسوبات کواترنری، تشکیل مخروط افکنه های تلسکوپی، ویژگیهای ساختمان زیرین مخروط افکنه ها و همچنین در کشیدگی حوضه های آبریز تغذیه کننده، تغییرات شیب در جبهه کوهستانی، وجود آلومتری مثبت در رابطه بین مساحت مخروط افکنه ها و مساحت حوضه های آبریز در برخی از گروههای مخروط افکنه ای و تشکیل حوضه های رسوبی جدید، ظاهر شده است.