چکیده:
مهمترین مسئلهای که کشورهای در حال توسعه با آن مواجهند،به گردش درآوردن چرخ توسعه است. از طرفی توسعه مستمر یا به اصطلاح«توسعه پایدار»،تنها زمانی امکانپذیر است که توأم با پیشرفت مداوم علم و فناوری بوده و به وسیله آنها تقویت شود. به رغم این واقعیت،اغلب کشورهای در حال توسعه از فقدان سیاستهای بخش علم و فناوری فقدان تشکیلات سازمانی قوی و نارسایی نظامهای تحقیق و توسعه و نیروی انسانی متخصص، جریان کند اطلاعات و بهطور کلی ضعف بنیه علم و فناویر،رنج میبرند. از طرفی،توسعه فناوری،امری نیست که خود به خود اتفاق بیفتد.بلکه فرایندی طولانی، پیچیده،دشوار و پرهزینه است و نیاز به یک اقدام ملی واقعبینانه دارد.در واقع توسعه فناوری مسئولیت همه بخشها را اعم از دولت،بخش خصوصی،مجامع علمی،آموزشی،تحقیقاتی و جامعه (مردم)به مثابه یک کلیت برعهده دارد.اما،آنچه که از همه مهمتر است وجود تعهد عملی در رهبران سیاسی نسبت به توسعه فناوری است.این تعهد باید در بالاترین سطح،یعنی مدیریت سیاسی جامعه به وجود آید تا سازمانها و نهادهای دیگر در امر توسعهء فناوری نیز بتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند.در غیر این صورت،نیروها و امکانات خود را در فعالیتهای پراکنده به هدر خواهند داد.بنابراین و در عین حالی که دولتهای کشورهای در حال توسعه به لحاظ محدودیت منابع ناچار به مداخله هستند،اگر این مداخله توأم با تعهد قوی و در سطوح عالی سیاسی و همچنین ایجاد زمینههای مشارکت بخشهای مختلف و به ویژه مردم باشد مؤثرتر و کارآتر خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"در هر حال،کشورهای در حال توسعه برای کمتر کردن فاصلهای که طی چندین دهه بین آنها و کشورهای توسعه یافته به وجود آمده و برای کمک کردن به دولتها برای انجام دادن وظیفهای که بهطور سنتی برعهده گرفتهاند،لازم است به این سه نکتهء مهم توجه بیشتری کنند: *نخست،رهبران سیاسی این کشورها بپذیرند که توسعهء اقتصادی-اجتماعی بدون دستیابی به فناوری ممکن نیست.
تجارب سالهای اخیر داستانهای موفقیت اخیر برخی از کشورهای آسیایی آشکار میکند که رهبران سیاسی در این کشورها قادر بودند برای توسعهء کشور راهکارهای تنظیم و تدوین کنند که شامل عوامل اساسی زیر بود: *ایجاد آگاهی اجتماعی در بین مجامع علوم و فناوری از طریق مطرح کردن مشکلات اقتصادی،اجتماعی و وادار کردن آنان به یافتن پاسخهای مناسب برای مشکلات مطرح شده، *اعطای استقلال کامل به سازمانهای علوم و فناوری در فعالیتهای اداری-فنی، *آگاه ساختن مدیران و کارکنان نسبت به استفاده و کاربردهای فناوری از طریق مشارکت دادن آنان در انواع مشورتهایی که برای تصمیمگیری در سطح ملی صورت میگیرد، *حمایت معنوی از کارکنان علوم و فناوری در برابر افرادی که بر اهداف کوتاهمدت توسعه(هم در بخش عمومی و هم در بخش خصوصی)اصرار میورزند.
معمولا در هر کشور در حال توسعه،تقریبا هیچ زمینهای وجود ندارد که نیاز به نقش حمایتی دولت نداشته باشد؛اما اصلیترین وظیفهء دولت ایجاد زمینهها و زیرساختهای توسعهء فناوری است نه مداخله در همهء امور مهمترین اقداماتی که دولتهای کشورهای در حال توسعه باید در جهت توسعهء فناوری به عمل آورند،عبارتند از: 1-سپردن تعهد سیاسی نسبت به فناوری که مهمترین و تنها عامل تعیینکنندهء هدایت کشورشان به سمت تحولات فناوری است."