چکیده:
این مقاله با هدف بررسی کارکردها و توان های محیطی شهرهای ساحلی بویژه بندر ترکمن صورت گرفته و در پی یافتن پاسخ این سؤال اساسی بوده است که توان های شهرهای ساحلی کدامند و بندر ترکمن در این مقوله در چه جایگاهی قراردارد. بدین منظور ضمن مراجعه به ادارات و کتابخانه ها و جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها به نتایجی دست یافته است که عبارتند از: شهرهای ساحلی عمدتا دارای سه کارکرد اصلی؛ فعالیت شیلاتی، بندری و گردشگری هستند و در صورت توجه کامل به آن ها این شهرها دارای توان فوق العاده ای در توسعه ی منطقه ای خواهند بود و بندر ترکمن تنها از یکی از این سه کارکرد خود (فعالیت شیلاتی) برخوردار است و در زمینه ی فعالیت بندری و گردشگری در حال رکود بوده، توجه همه جانبه ای را می طلبد.
خلاصه ماشینی:
بدین منظور ضمن مراجعه به ادارات و کتابخانه ها و جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها به نتایجی دست یافته است که عبارتند از: شهرهای ساحلی عمدتا دارای سه کارکرد اصلی؛ فعالیت شیلاتی، بندری و گردشگری هستند و در صورت توجه کامل به آن ها این شهرها دارای توان فوق العاده ای در توسعه ی منطقه ای خواهند بود و بندر ترکمن تنها از یکی از این سه کارکرد خود (فعالیت شیلاتی) برخوردار است و در زمینه ی فعالیت بندری و گردشگری در حال رکود بوده، توجه همه جانبه ای را می طلبد.
بندر ترکمن به عنوان یک شهر بندری در ساحل جنوب شرقی دریای خزر و در مدخل خلیج گرگان، گرچه شهری نوبنیاد است و شکل گیری هسته ی اولیه ی آن به اوایل حکومت رضا خان بر می گردد، اهمیت زیادی دارد زیرا در یکی از پایانه های راه آهن سراسری ایران قرار گرفته است، فاصله ی دریایی کمی با جمهوری های تازه استقلال یافته آسیای میانه و موقعیت منحصر به فرد دارد؛ تا سال های اخیر به عنوان تنها بندر شمال کشور بود که به راه آهن متصل بود و در جنگ دوم جهانی با انتقال شبانه روزی محموله های نظامی وغذایی متفقین به شوروی سابق - که به حق می توان آن را سمبل پیروزی و پایان جنگ دوم دانست- نقش تاریخی به سزایی داشت.
درسواحل شرقی این دریا، موقعیت منحصر به فرد شبه جزیره میانکاله و جزیره آشوراده، سواحل طولانی وهموار بندر ترکمن تا مرز آبی با ترکمنستان، خلیج گرگان و تالاب بین المللی گمیشان، زمینه های مناسبی را برای تقویت و توسعه ی گردشگری و تکیه بر کارکرد توریسم به عنوان مکمل حیات اقتصادی بندرترکمن فراهم می سازند.