چکیده:
جمع سرانههای شهری کریمآباد 27/2 متر مربع میباشد و در عینحال 76 درصد خانوارها تنها در یک یا دو اتاق زندگی میکنند.80/7 درصد واحدهای مسکونی فاقد پروانهی ساختمان میباشند. همچنین وجود مسیرهای روباز فاضلاب و فضاهای غیربهداشتی در سطح شهر که منجر به شیوع حاصل از این تحقیق ضرورت بهسازی و توانمندسازی محلات حاشیه شهری را نشان داده و به راهکارهای آن خصوصا در مورد کریمآباد زاهدان پرداخته شده است.گسترش فیزیکی نابسامان و بیرویهی شهرها یکی از مشکلات شهر و شهرنشینی جهان سوم در دوران معاصر میباشد؛به طوری که طی فرآیندی مداوم محدودههای فیزیکی و فضاهای کالبدی شهر در جهات عمودی و افقی به لحاظ کمی و کیفی رشد مییابد و اگر این روند سریع و بیبرنامه باشد به ترکیبی نامتناسب از فضاهای شهری مشکلزا خواهد انجامید.لذا یکی از علل شکلگیری این روند و همچنین یکی از مهمترین پیامدهای آن حاشیهنشینی شهری است.جریان توسعهی شهری در ایران طی سی سال گذشته باعث گردید که جمعیت شهرنشین بالغ بر دو برابر گردد و عملا سرعت آن از ظرفیت و توانایی دولت و شهرداریها در فراهم نمودن زیرساختها،ارائهی خدمات و ایجاد اشتغال شهری به شدت پیشی گیرد. شهر زاهدان نیز به عنوان بزرگترین شهر در جنوب شرق ایران یک ی از بیقاعدهترین روندها در گسترش فیزیکی شهری را طی سه دههی گذشته دارا بوده است؛به طوری که از 93740 نفر در سال 1355 جمعیت آن به 532270 نفر در سال 1382 افزایش یافته و در واقع به طور متوسط سالانه 6/6 درصد رشد داشته و در حالحاضر حدود 1/3از جمعیت شهری آن حاشیهنشین میباشند.در عینحال بخش زیادی از جمعیت آن در فقر و بیکاری مطلق به سر میبرند،که این امر منجر به افزایش سکونتگاههای غیررسمی و ناهنجاریهای فضایی-کالبدی در سطح شهر گردیده است. کریمآباد در شرق زاهدان یکی از نواحی حاشیهنشین این شهر است که براساس نتایج حاصل از نمونهگیری میدانی نگارندگان حدود 35 درصد جمعیت آن را مهاجرین افغانی و 65 درصد آن را نیز مهاجران روستایی که از سایر نواحی استان سیستان و بلوچستان به زاهدان آمدهاند،تشکیل میدهد.عمده جمعیت ساکن در کریمآباد(58 درصد)به دلیل پایین بودن سطح سواد و مهارت در بخش غیررسمی اقتصاد،جذب و به شغلهای کاذب و انگلی رو آوردهاند.سرانهی فضای مسکونی 17 و
خلاصه ماشینی:
"همزمان با پیدایش و گسترش کریم آباد،تعدادی از مهاجرین روستایی نیز از اقصی نقاط استان سیستان و بلوچستان به خصوص از شهرستانهای زابل و خاش راهی شهر زاهدان شده و به دلیل ارزان بودن قیمت زمین و مسکن و پایین بودن اجارهبها در کریم آباد سکنی گزیدند؛البته ناگفته نماند،که زمینهای دولتی که متعلق به شهرداری و سایر سازمانهای دولتی هستند و برای احداث تأسیسات و تجهیزات مختلف شهری در نظر گرفته شده بود؛هماکنون به خاطر ضعف نظارتی سازمانهای مسؤول شهری به زیر ساختوساز واحدهای مسکونی رفته است.
21-بهبودسرانه کاربریهای شهری در ناحیهی کریم آباد،گرچه تعیین سرانههای شهری در یک منطقهی حاشیهنشین،نابسامان و پرتراکم از نظر جمعیت،با بافتی آشفته و نامنظم و فاقد تأسیسات و تجهیزات شهری متناسب با تعداد جمعیت ساکن در آن بسیار مشکل میباشد،لیکن با توجه به تراکم بالای جمعیت در کریم آباد و کمبود زمین و فضای باز در این ناحیه از یک طرف و کمبود یا فقدان تعداد زیادی از تأسیسات و تجهیزات شهری در آن از طرف دیگر و با توجه به وضعیت اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کریم آباد،سرانههای مسکونی و شهری در آن برای میانمدت میبایست حد اقل به میزان سایر محلات برخوردارتر شهر زاهدان و در درازمدت به میزان متوسط کل کشور متعادل گردد."