چکیده:
در این مقاله نویسنده به آسیبشناسی فرهنگ دینی ایران پرداخته و آن
را در سه حوزه بررسی کرده است.
خلاصه ماشینی:
"این امر در کنار ارائه تصویری کاریکاتوریزه از دیگر نظامهای فکری، هرچند ممکن است ابتدا کار را آسان نماید، اما شواهد موجود نشان میدهد حتی اگر زمانی این عمل کاربرد داشته است اکنون زیانش بسیار بیش از سود آن است؛ چون اولا با توجه به آسانی دسترسی به اطلاعات با یاری تکنولوژی فعلی دسترسی عموم مردم به سخنان دیگران به راحتی امکانپذیر شده است؛ ثانیا مصون نماندن هیچ باور و عقیدهای در دانش بشری از نقد، و تبدیل این امر به ویژگی فراگیر زمانه، کار را دشوار نموده است.
بنابراین به نظر میرسد همان گونه که اثر زمان و مکان در فقه پذیرفته شده است، باید پذیرفت که زمانه مدرن و بنیانهای نویناندیشه، اثر بسیاری بر نظام باور آدمیان و نیز نظام باور دینی آنان گذارده است و بسیاری از معیارها و پیشفرضها را تغییر داده است، که این امر ممکن است سبب شود تا در مراجعه دوباره به متون دینی نتیجهگیریهای تازهای رخ دهد.
ج) حوزه جامعهشناسانه گستراندن هنجارها و ارزشهای گروهی معین بر تمام جامعه از جمله اموری که به نظر میرسد تا کنون با ناکامی فراوان روبهرو شده است و نتیجههای منفی بسیاری پدید آورده است، سعی در گستراندن هنجارها و ارزشهای برخی جمعهای محدود دیندار به تمامی جامعه، و سنجیدن دینداری مردم براساس همان معیارها، هنجارها و ارزشها باشد.
تاکنون دینداری در سطح عمومی جامعه به معنای پایبندی کامل به دین مناسکی بود؛ اما به نظر میرسد اکنون این معنا از دینداری در سطح عمومی جامعه در حال تغییر است و از میزان پایبندی مردم به دین مناسکی کاسته شده است؛ گرچه باید توجه داشت خود مناسک نیز در بسیاری موارد در حال تغییر معناست."