خلاصه ماشینی:
"در میان فرهنگهای زندگینامه(تذکرههای)اهل علم که بر حسب مکاتب فقهی دستهبندی شدهاند، کتابهای زیر برای طبقهبندی این کتابها چند شیوه رد پیش گرفته شد:مثلا مجموعههایی را مییابیم که در آنها شرح حالها بر حسب طبقات پیاپی تنظیم شدهاند و به همین جهت همطبقاتنام گرفتهاند مثل کتاب الطبقات الکبیر ابن سعد(در گذشته در 845)که حاوی شرح احوال 4250 مرد و زن از نخستین نسل مسلمانان تا روزگار مؤلف است و اولین نمونه این نوع به شمار میرود.
کلابادی توضیح میدهدکه درک این امر که مردم از خدا دور میشوند و معنویت دگرگون شده آن عصر طلایی او را وادار به نوشتن این رساله کرده است: این اوضاع و احوال مرا بر آن داشت که در این کتاب توصیفی از شیوه روحانی آنان و گزارشی درباره آراء و نظرات و همچنین رفتارشان عرضه کنم:این امر به توحید الهی و صفات باری و هر چیز وابسته به آنها ارتباط مییابد که گاهی در میان کسانی که از آرا و احوال ایشان آگاه نبودهاند موجب بروز تردید و تشکیک شده است(همان جا).
کتابهای طبقات الصوفیه، نفحات الانس و تذکرة الاولیاء نشانه اختلافهای بسیار صریح است:همان گونه که پیش از این گفتیم، عطار یک مجموعه زندگینامه تقدس آمیز، از طریق انطباق روایت زندگی آن شخصیتها با سیر و سلوک روحانی خاص خود، تألیف کرده است.
از طریق این دو متن دو شیوه متفاوت امروزی کردن سنت عربی طبقات نگاری در برابر هم قرار میگیرند:طبقاتاز نظر عطار منبع الهام و تألیف کتابش به گونهای شخصی و خاص خود اوست، اما جامی آنها را همچون منابع و سرمشقهای کارهای ادیبانه و دانشمندانه به کار میبرد."