چکیده:
کشورهای اطراف اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس،نقش مؤثری در شکوفایی فرهنگ، تاریخ و تجارت آسیا و اروپا داشته است.این مقاله به بررسی تأثیر جادهء ابریشم بر توسعهء همهجانبهء کانونهای انسانی پیرامون آن میپردازد.روزگار کنونی از بسیاری جهات با گذشته قابل مقایسه نیست،ولی در موارد فراوان دیگر،نیز با گذشته فرق چندانی ندارد که یکی از این موارد مهم،نیازهای اقتصادی است که همچون گذشته ملتها و دولتها را در مقابل و یا در کنار هم قرار میدهد،لذا در دنیای کنونی دولتها برای کسب و یا حفظ منافع خود اقدام به ایجاد اتحادیههای بزرگ و کوچک مینمایند،مانند اتحادیهء اروپا و دیگر اتحادیهها.ازاینرو آسیا نیز همچون غرب با رویکردی به زمینههای مناسب تاریخی که ریشه در فرهنگ ملتهای منطقه دارد،باید اقدام به ایجاد اتحادیهها و عقد قراردادهای دوجانبه و یا چندجانبه نماید که در این میان نگاه جدی به«جادهء ابریشم»به عنوان یک ذخیره فوق العاده مهم فرهنگی برای آسیا حائز اهمیت است و احیای آن میتواند بستر بسیار مناسبی را برای توسعهء همهجانبه فراهم کند.به گونهای که در گام اول همهء آسیائیان بتوانند از برکات آن بهرهمند گردند و در مراحل بعدی اروپا را نیز به آسیا متصل کند.ایران میتواند با کمک به احیای جادهء ابریشم،به تقویت موقعیت راهبردی خود پرداخته و با توجه به مرز مشترک زمینی با 7 کشور به قطب بزرگ ترانزیتی جهان تبدیل شود وجود جادهء ابریشم از اسپانیا در اقیانوس اطلس تا شانگهای چین،علاوه بر گسترش تجارت بین
خلاصه ماشینی:
"ولی رفتار غلط محمد خوارزمشاه که در ابتدا مغرورانه بود و سپس حبوبانه،موجب شد چنگیز خان با سپاه هفتصد هزار نفری خود به طرف غرب حمله نماید و گرچه در ابتدا،موجبات ویرانی بسیاری از شهرها را فراهم کردند،ولی با از میان برداشته شدن موانع بر سر راه تجارت و پس از فرونشستن گرد و غبار ناشی از این تهاجمات،بار دیگر تجارت در مقیاسی جهانی رونق گرفت و با افزایش تقاضا،بافت پارچهها و قالیهای ابریشمین و دیگر صنایع به منظور کسب درآمد،توسط حکام تشویق گردید و کارخانههای متعددی در تبریز،گرجستان،بغداد، مرو،طوس،شوشتر و نیشابور به وجود آمدند،به قول پطروشفسکی«تردیدی نیست که شهرهایی که بازار کالا بودند به مراتب از بزرگترین شهرهای اروپای غربی در سدههای میانه،نظیر ونیز،میلان،فلورانس،از حیث میزان فعالیتهای اقتصادی و جمعیت بزرگتر بودند(حداقل پیش از حمله مغول)2،با شروع تهاجمات تیمور و کوچ اجباری بسیاری از -------------- (1).
1در مشرقزمین به برکت تجارت،بازرگانان فوق العاده ثروتمندی پدیدار شدند که برخلاف گذشته،ترجیح میدادند بخشی از ثروت حاصل از تجارت خود را صرف آباد کردن زیارتگاهها،ساختن مساجد و کاروانسراها نمایند،هرچند برخلاف اروپا که خاندانهای ثروتمند به مقام ریاست شهر میرسیدند در مشرقزمین به دلایل متعدد از جمله وسعت فراوان خاک و فاصله کانونهای تمدنی و وجود قبایل غارتگر،این ثروتمندان نبودند که ریاست را به عهده داشتند بلکه این امر به صاحبان شمشیر که بیشتر از رؤسای قبایل جنگجو بودند،اختصاص داشت و آنان با گرفتن بخشی از دارایی ثروتمندان از آنان حمایت میکردند و با استفاده از عوارض و مالیات و در مواردی نیز مصادرهء اموال،اقدام به ایجاد راهداری،پاسگاههای نظامی(به منظور تأمین امنیت تجار) و کاروانسراها و پلهای بزرگ مینمودند."