چکیده:
اینکه چگونه میتوان شکل و شیوهء خاصی برای آیینهای دادرسی ترسیم کرد اخیرا زیر عنوان عدالت آیینی مطرح شده است.نظریههای مختلفی دربارهء دادرسی عادلانه ارائه گردیده: در برخی از آنها پرسش اساسی آن است که غایت دادرسی چیست؛کشف حقیقت یا فصل خصومت.بعضی از نظریات به عنصر وقت و هزینه،اعماز مادی و معنوی،توجه دارند. عدهای نیز قضاوتی را عادلانه میدانند که مشارکت برابر طرفین را تضمین کند.از نظریهء اخیر تفسیرهایی ارائه شده است؛تفسیر کرامتی،رضایتمدار،گفتمان منطقی و سرانجام تفسیر بازی.بررسی حقوق دادرسی مدنی ایران از منظر این نظریهها میتواند نشاندهندهء نقاط ضعف و قوت حقوق کشور در این زمینه باشد و تغییرات احتمالی در نظام دادگستری مدنی را جهتدار کند.
خلاصه ماشینی:
"آیین دادرسی نیز فرایندی است که دادگاه را در این کار راهنمایی
ادعای عدالت آیینی این است که اگر آیین دادرسی عادلانه باشد،مردم صرفنظر از
آیینی بر این بنیاد استوار است که مردم باید بتوانند در جریان دادرسی سخن گفته و ادلهء خود
پرسش اساسی این نظریه آن است که انتظار ما از دادرسی چیست کشف حقیقت یا فصل
نظامهای دادرسی مدنی نیز حسب موردعلاقهء خود را به یکی از اهداف فصل خصومت یا کشف حقیقت نشان میدهند؛نظام
با این تحلیل دیدگاه جدیدی که در اغلب کشورها به کار گرفته میشود و براساس آن اصحاب دعوا پیش از دادرسی به
پس،عامل زمان دادرسی و عامل هزینههای مادی و معنوی محل نظر این نوشتار است.
حقوق بشر نیز در اینباره چنین مقرر کرده است که دادرسی باید در یک«زمان معقول و
این اصول آمده است:«1-7)دادگاه باید در مدتی معقول و متعارف دعوا را حلوفصل کند.
متعارف بودن زمان دادرسی برای جمع بین این حقوق افزوده شده است و الا صرف تسریع در دادرسی،همانطور که گفتیم،میتواند به فصل خصومت غیرواقعی و در واقع،باقی
اطالهء دادرسی موجب افزایش هزینههای طرفین دعوا اعماز معنوی و مادی نیز میشود.
توجه شده است و دقت در دادرسی نیز مدنظر بوده و امکان انصراف از دعوا را باتوجه به
حداقلی از تشریفات دادرسی محکوم کرده و این فقط مار بوده که بدون دفاع محاکمه شده است چرا که در فریفتن آنان
حقیقت را نبندد؛به این دلیل است که برخی دانشمندان حقوق دادرسی فرانسوی به اصل گفت و گو (La dialogue) ،در کنار اصل صداقت (La loyauteū) و اصل سرعت (La ceūleūriteū) توجه کرده"