چکیده:
تهیه یک اثر توسط گروهی از افراد به اشکال گوناگون انجام میشود.گاهی همکاری افراد همراه با مشورت و همفکری یکدیگر است،در این صرت اثر را مشترک مینامند.گاهی همکاری افراد تحت مدیریت شخصی حقیقی و یا حقوقی انجام میگیرد،در این حالت اثر را جمعی مینامند.گاهی اثر در نتیجه استفاه از اثر سابق صورت میگیرد،در این مود اثر را مشتق(اشتقاقی)یا ثانوی مینامند.بنابراین،اگر آثاری را که در نتیجه فعالیت چند نفر ایجاد میشود بهطور کلی مرکب بنامیم،در این صورت اثر مرکب در مقابل اثر ساده قرار میگیرد،و اثر ساده به اثری اطلاق خواهد شد که آفریده شخص واحد است.به عبارتی دیگر،آثار مرکب شامل آثار اشتقاقی(ثانوی)،جمعی و مشترک میباشند.این نوشته به منظور تعیین وضعیت حقوقی و معیار تمییز آثار مشترک از آثار جمعی است.
خلاصه ماشینی:
"در اکثر نظامهای حقوقی به عناوین اثر مشترک و جمعی به عنوان آثاری که در نتیجه فعالیت دو یا چند نفر حاصل میشود اشاره شده است،بدون اینکه بر مفهوم این اصطلاحات،نوع و میزان حقوق اختصاصی بین آنها اتفاق نظر وجود داشته باشد.
با توجه به اینکه در نظامهای شخص محور همچون نظام حقوقی فرانسه شخص حقوقی نمیتواند از حق معنوی برخوردار شود،و در اکثر موارد مدیر اثر جمعی نیز شخص حقوقی است و نقش شخص حقوقی در این نوع آثار قابل قیاس با تولیدکنندگان فنوگرام(حاملهای صوتی)و ایجادکنندگان پایگاههای دادهها است،لذا این پرسش مطرح میشود که آیا این شخص حقوقی از حق معنوی نیز برخوردار است؟هرچند که مؤلفان فرانسوی در اختصاص حق معنوی به شخص حقوقی اکراه دارند،اما اظهار شده است که با توجه به اطلاق ماده قانونی که در آن از حقوق بهطور کلی سخن رفته است باید برای شخص حقوقی هم قائل به حق معنوی شد.
مؤلفان فرانسوی(فرانسون،1996،ص 192)به عنوان نمونه از آثار مشترک،رمان نوشته شده توسط چند نفر بدون توجه به این نکته که مؤلف هر بخش قابل تعیین باشد یا خیر،اپرا شده حاصل توافق بین مؤلف و سازنده موسیقی است و به سادگی تشخیص«بخش مبتنی بر تفکر مؤلف و سازنده موسیقی امکان پذیر است،اثر دراماتیک موزیکال(نمایشی-موسیقی)»که در آن سناریست(نمایشنامه نویس)،سازنده و اعضای گروه موسیقی مشارکتکنندگان در اثر مشترک میباشند،ترانه که مرکب از موسیقی و آواز است،کارتون(نقاشی متحرک)که حاصل همکاری بین مؤلف،سازنده موسیقی و اجراکنندگان است،گزارش که نتیجه همکاری بین گزارشگر و فرد گزارش شده است،آثاری که حاصل همکاری بین مؤلف واقعی و ظاهری است و به کارهای سیا معروفاند،باله (ballet) که مشتمل بر رقص و موسیقی است و فیلمهای سینمایی و رادیو تلویزیونی را نام میبرند."