چکیده:
بررسی اثرات جهانی شدن بر تجارت خارجی ایران
کلباسی حسن*,جلایی سیدعبدالمجید
* بخش اقتصاد دانشگاه اصفهان
در این مقاله، پس از بررسی مدل های تقاضای واردات و عرضه صادرات از دو شاخص سطح تجارت بین الملل (LIT) وادغام تجارت بین الملل (IIT) به عنوان شاخص های جهانی شدن استفاده شده است. برای اقتصاد ایران، معادلات تقاضای واردات و عرضه صادرات به تفکیک و در سه گروه کالای واسطه ای، سرمایه ای و مصرفی تخمین زده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد در یک گروه معادله ها، شاخصLIT و درگروه دیگر معادله ها، شاخص IIT معنی دار بوده است. با توجه به برآوردهای به دست آمده می توان نتیجه گرفت که در گروه کالاهای سرمایه ای و واسطه ای دو بخش کشاورزی و ساختمان توانایی های لازم برای ورود به بازارهای جهانی را دارند. از طرف دیگر، به نظر می رسد که بخش کالاهای مصرفی بیشترین زیان را از پدیده جهانی شدن متحمل خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران/تابستان /81شماره 11 بررسی اثرات جهانی شدن برتجارت خارجی ایران دکتر حسن کلباسی* سید عبد المجید جلائی** تاریخ ارسال:80/9/27 تاریخ پذیرش:81/7/29 کیده {IBدر این مقاله،پس از بررسی مدلهای تقاضای واردات و عرضه صادرات از دوشاخص سطح تجارت بینالملل (LIT) 1و ادغام تجارت بینالملل (IIT) 2به عنوان شاخصهای جهانی شدن استفاده شده است.
Mohsen-Khan )الگوی سانداراجان و تاکور1 سانداراجان و تاکور نیز در دوحالت تعادل و عدم تعادل به بررسی تابع تقاضای واردات پرداختهاند،در حالت تعادل از معادله زیر استفاده شده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطورط که مشاهده میشود تفاوت این الگو با الگوی محسن خان اضافه شدن متغیر روند T است.
تابع صادرات نفتیو غیرنفتی بهصورت زیر معرفی شده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) بهطوریکه در رابطه یادشده، MK واردات کالاهای سرمایهای و واسطهای و VA ارزش افزودهبخش صنعت است.
کالاهای واسطهای همانگونه که در جدول(2)مشاهده میشود،ضرایب بهدست آمده برای چهاربخش مورد مطالعهرقم مثبتی را نمایش میدهد،که نشاندهنده این واقعیت است که همراه با جهانیشدن اقتصاد ایرانانتظار میرود واردات کالاهای واسطه در تمامی این بخشها افزایش یابد.
حساسیت بخشکشاورزی نیز کمترین مقدار است که این حاکی از اثرپذیری اندک واردات واسطهای بخشکشاورزی درصورت جهانی شدن اقتصاد ایران خواهد بود.
به عبارت دیگر،در رابطه با کالاهای سرمایهای،واردات بخشخدمات کمترین حساسیت را نسبت به جهانی شدن اقتصاد ایران از خود نشان میدهد،که این مسئلهخصوصا بایستی در تعیین ساختارهای بخش خدمات مورد توجه قرار گیرد.
شاخص جهانی شدن اقتصاد به تفکیک نوع کالا و بخش اقتصادی 38-1377 (به تصویر صفحه مراجعه شود) ادامه جدول-1."