چکیده:
هدف مطالعه حاضر مقایسه روشهای کمی مختلفی چون روشهای رگرسیونی و غیر رگرسیونی جهت پیشبینی واردات ادویهجات شامل دارچین،هل و زردچوبه در ایران است.آمار و اطلاعات مورد نیاز طی دوره زمانی 1360-83 از سالنامههای آمار بازرگانی خارجی جمهوری اسلامی ایران گردآوری شده است.
براساس نتایج آزمون تصادفی بودن والیس-مور،واردات زردچوبه تصادفی و پیشبینیناپذیر است.به علاوه نتایج مقایسه روشهای مختلف حاکی از برتری روش ARMA در پیشبینی واردات دارچین و هل میباشد.همچنین نتایج پیشبینی نشان میدهد که واردات دارچین نوسانهای بیشتری نسبت به انواع هل دارد.نتایج پیشبینی واردات در مطالعه حاضر در برنامهریزی و تصمیمسازیها میتواند مورد استفاده ارگانهای مربوط،بهخصوص گمرک ایران،وزارت بازرگانی و وزارت کشاورزی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
",2008) و(عبد اللهی عزتآبادی،1381): (3) F(t)-f(t-h)-(ŞùĞ öâùéáó ö¢è¿ áþù¿Â öÄ) رابطه فوق را میتوان به صورت سادهتر نیز بیان نمود: (4) F(t)-f(t-h)-(ŞùĞ öâùéáó ö¢è¿ áþù¿Â öÄ) برای مثال اگر n برابر با سه در نظر گرفته شود،رابطه 4 به صورت زیر است: (5) F(t)-f(t-h)-(ŞùĞ öâùéáó ö¢è¿ áþù¿Â öÄ) اگر در یک سری زمانی دادههای انتهایی از اهمیت بیشتری برخوردار باشد،توصیه میشود از روش میانگین متحرک وزنی استفاده گردد.
(7) F(t)-(ŞùĞ öâùéáó ö¢è¿ áþù¿Â öÄ) (8) F?(t)-F?(t-l)-a](n-l)Yt-(n-l)(t-n)-2 nF(t-l)[ در نهایت،پیشبینی براساس روش میانگین متحرک با روند زمانی خطی برابر است با: (9)(به تصویر صفحه مراجعه شود) f(t-h)-F(t)-F?(t)](n-l)/2-h[ که در آن: (10)(به تصویر صفحه مراجعه شود) در این روش برای هر سال یک مقدار متفاوت پیشبینی میشود.
بنابراین در مطالعه حاضر نیز این معیارها مدنظر قرار گرفتند (Gujarati,2005;Yerbeek,2005) : میانگین قدر مطلق خطا1 این معیار که با MAE یا MAD نشان داده میشود،متوسط مقادیر خطا را صرف نظر از منفی یا مثبت بودن،محاسبه مینماید و به صورت زیر محاسبه میشود: (22) MAE-MAD-(ŞùĞ öâùéáó ö¢è¿ áþù¿Â öÄ) در رابطه فوق n تعداد پیشبینی است و ei از تفاوت بین مقادیر پیشبینی شده Y?
نتایج پیشبینی ارزش واردات اقسام هل با روشهای مختلف (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:یافتههای تحقیق در ادامه با استفاده از مقادیر مربوط به معیارهای ارزیابی-که در جدولهای 4 و 5 آورده شده است(با توجه به حد اقل خطای پیشبینی)-برای دارچین روش(5،5) ARMA و برای اقسام هل روش(4،2) ARMA بهترین روشهای پیشبینی تشخیص داده شدند."