چکیده:
کارایی و بهرهوری مفاهیم تعیینکنندهء نسبتهای ورودی و خروجی یک سیستم اقتصادیاند.رهیافت تحلیل پوششی دادهها (DEA) ابزاری مناسب برای محاسبه کارایی یک بنگاه است،اما یکی از اشکالات آن ناتوانی تصمیمگیرنده در دخالت کردن شرایط ریسک و نبود قطعیت و همچنین عامل زمان در نتایج به دست آمده است.از سویی در پژوهشهایی که در بخش کشاورزی صورت میگیرد،تصمیمگیرنده به شدت با مسئله بهرهوری و شرایط ریسک و نبود قطعیت روبهروست.در این راستا روش تحلیل پوششی دادههای بازهای (IDEA) ابزاری مفید در سنجش کارایی چندین بنگاه با در نظر گرفتن شرایط ریسک و نبود قطعیت و دادههای غیر دقیق و روش DEA پویا(تحلیل پنجرهای)روشی است که امکان محاسبه کارایی در طول زمان و در نتیجه،بهرهوری را برای مدیران فراهم میآورد.
در این تحقیق بااستفاده از دو مدل ذکر شده،کارایی 8 استان بزرگ کشور در تولید محصول گندم(آبی)بررسی شده است.نتایج نشان میدهد که استان خوزستان دارای بالاترین و استانهای همدان و آذربایجان شرقی دارای پایینترین بهرهوریاند.همچنین با در نظر گرفتن شرایط ریسک،استان فارس دارای بالاترین و استان کردستان دارای پایینترین کارایی در تولید گندم است.یادآور میشود دوره مورد بررسی در این مطالعه 6 سال و آمارهای مورد استفاده مربوط به سالهای زراعی 1378-1383 است.
خلاصه ماشینی:
"سؤال اساسی در پژوهش حاضر این است که کدام یک از استانهای منتخب باتوجه به شرایط ریسک و نبود قطعیت،در تولید محصول گندم دارای بالاترین و پایینترین کارایی است و آیا استانهای منتخب در تولید گندم در سالهای زراعی 78 تا 83 دارای بهرهوری بودهاند یا خیر؟روش تحقیق تحلیل پوششی دادهها1یکی از شیوههای مفید مدیریت و ابزار خوبی برای تعیین کارایی واحدهای تصمیمگیری میباشد.
نهاده-ستانده برای DEA با اعداد غیر دقیق (به تصویر صفحه مراجعه شود) به منظور محاسبه کارایی فنی هریک از واحدهای تصمیمگیری باوجود دادههای دقیق و قطعی،از رابطه 1 استفاده میشود (Banker et al.
از آنجا که در استان کردستان 1(به تصویر صفحه مراجعه شود)است لذا با توجه به بازههای بیان شده برای نهادهها و ستاندهها این استان در زمینه تولید محصول گندم حتی دارای کارایی فنی بالقوه نیز نیست به عبارت سادهتر باتوجه به شرایط موجود سرمایهگذاری در این استان در زمینهء تولید محصول گندم(آبی)دارای توجیه اقتصادی نیست و سرمایهگذاری در بخشهای دیگر کشاورزی و استفاده از کشتهای جایگزین و مناسب با شرایط و اقلیم منطقه را میطلبد.
نتایج سنجش کارایی استانهای منتخب کشور با استفاده از روش تحلیل پوششی دادههای بازهای (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:محاسبات تحقیق بعد از حل حدود صد مدل برنامهریزی خطی با چهار متغیر تصمیم و 25 قید نتایج سنجش مدل تعیین کارایی فنی براساس روش تحلیل پنجرهای را میتوان در جدول 5 مشاهده کرد.
همان طور که ملاحظه میگردد،میانگین کارایی فنی برای استان آذربایجان شرقی 46%بوده که نشان از ناکارامد بودن استان دارد،از سویی دیگر استان همدان نیز در تمامی سالهای مورد بررسی از نظر زراعت گندم در سطوح ناکارامد نسبت به سایر استانهای رقیب قرار داشته است."