چکیده:
مقالهء حاضر با ارائهء یک تعریف خاص از بحران و معرفی تقسیمبندیهای مختلف از انواع بحران،یک رویکرد ساختارگرایانه به پدیدهء بحران اتخاذ میکند.بر این اساس،پژوهش حاضر بر آن است که تمام انواع بحرانهای موجود در یک جامعه،قابلیت فرافکنده شدن در بحرانهای دیگر و ایجاد بحران جدیدی با ابعاد بسیار فراتر از بحرانهای سازندهء آن را دارند. با این رویکرد،مؤلف ویژگیهای اجتماعی،سیاسی،فرهنگی،و اقتصادی جامعهء امروز ایران را بررسی کرده و رابطهء بحرانهای کنونی اینجامعه با مسائلی مثل توسعه،جهانی شدن، روندهای نوین،و تحولات ساختاری در جامعه را تجزیه کرده است.در بخش پایانی مقاله، نویسنده تحلیل شخصی خود از بحرانهای ایران امروز را ارائه کرده و پیشنهادهایی برای پیشگیری از این بحرانها و یا کمینه کردن اثرات آنها ارائه داده است.
خلاصه ماشینی:
جهان در آستانهء هزاره سوم،به دلیل سرعت بالای تحولات ناشی از انقلاب ارتباطات و همچنین صورتبندهای جدید از نظم جهانی و تأثیرات آن بر حوزههای فروملی،با پیدایی آشوبها و بحرانهای نوین در سطوح ملی مواجه شده است و فرآیندی از بحرانهای اجتنابناپذیر را پیش روی جوامعی مانند ایران قرار داده است.
هرچند محور بررسی ما در این مقاله،پیرامون بحرانهای موجود در جوامع در حال گذار متمرکز شده است،اما بیتردید بیان یک پارادوکس از کشورهای توسعهیافته و نیز عقبمانده، برای درک بحرانها و خاصیت آنها ضروری است.
هرچند این دو،به دو دورهء تاریخی متفاوت تعلق داشته و در دو سر طیف از لحاظ حیات اجتماعی قرار دارند،اما به رغم این مسائل بررسیها نشان میدهد که به دو دلیل و بنا بر علتهای کاملا متفاوت در بعضی جهات از جمله ثبات سیاسی و عدم ظهور بحران اجتماعی،به طور ظاهری شباهتهایی با هم دارند.
مردم در این جوامع از حیث فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی به طور کلی در حال عبور از دورهای به دورهء دیگر هستند و گذار آنها از دورهای به دروهء دیگر همراه با خود،تنش و آسیبهای زیادی دارد که آنها تحت عنوان زنجیرهء بحرانهای اجتماعی،سیاسی،فرهنگی، اقتصادی،و امنیتی شناخته میشوند؛برآیند این بحرانها در نهایت بحران امنیت ملی را در این جوامع پدید میآورد.
مطالعات انجام شده نشان میدهد که کشورهای در حال گذار-همانند جامعه ایران امروز- یک سلسله بحرانهای زنجیرهوار را با خود حمل میکنند که هر کدام دیگری را تشدید میکند.
شکاف نسلی این ظرفیت را دارد که به تنهایی بحران اجتماعی و سیاسی ایجاد کند،این تحول جمعیتی و شکاف نسلی با تحولات ساختاری گفته شده در ایران امروز ترکیب شدهاند.