چکیده:
امروزه تراش گوهر در ایران را میتوان یکی از هنرهای در حال فراموشی به حساب آورد.در جهان امروز دامنه سنگهای نیمه قیمتی و تجارت آن بهشدت گسترش یافته است.شناخت خواص گوناگون این گوهرها در احیای این هنر،گوترتراشی،امری اجتناب ناپذیر است.بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی از یک سو و آشنایی با نظرات عوام و دانشمندان درباره مسائل روانی آن تأثیری مستقیم در انواع تراش گوهر دارد.
هر گوهر مشخصات منحصربهفرد خود را داراست که باید جداگانه به آن پرداخت،این امر در تراش گوهرها نیز رعایت میشود.آشنایی با سنگهای نیمهقیمتی و تراش آنها و همچنین استفاده از ابزار و فنآوری روز میتواند در احیای این هنر-صنعت رو به افزایش بسیار مؤثر و از طرفی فراهم آورنده بستر مناسب اقتصادی،برای کشوری غنی چون ایران باشد.
خلاصه ماشینی:
"آشنایی با سنگهای نیمهقیمتی و تراش آنها و همچنین استفاده از ابزار و فنآوری روز میتواند در احیای این هنر-صنعت رو به افزایش بسیار مؤثر و از طرفی فراهم آورنده بستر مناسب اقتصادی،برای کشوری غنی چون ایران باشد.
در این مقاله دو بخش عمده مطمح نظر است:یک،از آنجا دامنه سنگهای نیمهقیمتی بسیار وسیع است، تنها به معرفی چند نمونه از معروفترین آنها پرداخته و در مورد هر گوهر از خواص فیزیکی،شیمیایی و روانیاش بهطور مختصر یاد میشود؛دو،در بخش دوم به بعضی از شیوههای تراش و نحوه آموزش آن در گذشته و امروز پرداخته میشود.
رنگ خالص آبی در فیروزه کمیاب بوده و اکثرا در این سنگ رگههای قهوهای رنگ از کانی لیمونی دیده میشود و یا به رنگ خاکستری سیر است،که به دلیل وجود محتویاتی از ذرات ریز ماسهسنگ و یا یشم سبز است.
نظر به اینکه گوهرهای مرغوب نادر هستند،از لحاظ تکنیکی،نوع برش،انتخاب مکان مناسب روی سنگ خام برای برش،ضخامت برش و حذف رگههای ناخالصیها،ترکها،و حفرهها به وسیله برش بسیار مهم است؛زیرا در یک سنگ جواهر خام امکان وجود ترکها، شکافها،ناخالصیهای بزرگ چسبیده به سنگ خام و حفرههای داخلی وجود دارد که با یک انتخاب درست از مکانی درست میتوان بیشتر این عوامل ناخواسته را حذف کرد.
تراش ساده خود به 4 مرحله تقسیم میشود: 1-برش:آموزش در این بخش بر مبنای حذف بیشتر ناخالصیها و کمترین دورریز از سنگ است.
امروزه در بیشتر نقاط دنیا،کارگاههای تراش جواهر دایر شده است و افراد بسیاری در آنها مشغول بهکار هستند حتی برخی کشورها که خود دارای معادن سنگهای ارزشمند نیستند نیز اقدام به تأسیس کارگاههای جواهر تراشی گردهاند."