چکیده:
چنانچه در متن مقاله آمده نظر به اهمیت کتاب نهجالبلاغه از دیرباز شروح و ترجمههای متعددی بر این کتاب بلندمرتبه پذیرفته است. ابوالحسن علی بن حسن زواری عالم بزرگ تشیع نیز درکنار تفسیر معروف خود موسوم به تریجمة الخواص و آثار متعدد راجع به حدیث و قصص انبیاء اقدامی به ترجمه و شرح نهج البلاغه نموده است. زوارهای از دانشمندان نامی قرن دهم در عهد شاه اسماعیل صفوی و فرزندش شاه طهماسب است. وی شاگرد محقق کرکی و استاد ملا فتح الله کاشانی است. کسانی چون میرزا عبدالله افندی در ریاض العلما، مرحوم ملک الشعرا بهار بهار در سبکشناسی، استاد سعید نفیسی در تاریخ نظم و نثر د ایران مقام علمی او را ستودهاند و از او به بزرگی یاد کردهاند. نگارنده که در صدد برآمده جهت رساله دکتری به تصحیح ترجمه و شرح نهجالبلاغه از این نویسنده اقدام نماید در این راستا کوشش بر آن بوده که از پنج نسخه خطی معتبر که از کتابخانههای مجلس شورای اسلام (دو نسخه)، مرکزی دانشگاه تهران، مدرسه مروی و کتابخانه آیت الله مرعشی فراهم شده جهت تصحیح استفاده شود. تا چه قبول افتد و که در نظر آید.
خلاصه ماشینی:
1 ابوالحسن علی بن حسن زوارهای - مفسّر قرن دهم هجری - نیز از چهرههای برجسته عالم تشیّع است که در کنار تفسیر قرآن و آثار متعدّد راجع به حدیث و قصص انبیاء به ترجمه و شرح نهجالبلاغه دست یازیده است و با ذوق خود توانسته ترجمه و شرحی دیگرگون و زیبا از کلام امیرالمومنین(ع) فراهم نماید.
شیخ علی بن عبدالعال معروف به محقّق کرکی شمار زیادی فقیه تربیت نمود که یکی از معروفترین این شاگردان ابوالحسن علی بن حسن زوارهای از علما و مفسّرین نامدار عهد شاه اسماعیل صفوی و فرزندش شاه طهماسب است که هر چند از تاریخ تولّد و وفات وی اطلاع دقیقی در دست نمیباشد اما از قرائن موجود از جمله سال تألیف کتب وی چنین برمیآید که وی در آغاز قرن دهم هجری دیده به جهان گشوده و در پایان این قرن روی در نقاب خاک کشیده است.
»6 استاد سعید نفیسی در کتاب تاریخ نظم و نثر در ایران آورده است: «فخرالدین علی بن حسن زواری از دانشمندان نامی زمان شاه طهماسب اول و یکی از نخستین کسانی است که در طریق شیعه کتابهایی به زبان فارسی تألیف کرده و یکی از پرکارترین دانشمندان زمان خود به شمار میرود.
10- کشف الاحتجاج،ترجمه کتاب الاحتجاج علی اهل اللجاج تألیف ابو منصور احمد طبرسی - از عالمان قرن ششم هجری - که زوارهای به فرمان شاه طهماسب آن را به پایان رسانید و چنانچه ضمن آثار ملّا فتح الله کاشانی آوردیم شاگرد زوارهای نیز به ترجمه این کتاب اقدام نموده است.