چکیده:
عصر اطلاعات برآمده از رشد معجزهآسای فناوری اطلاعات و ارتباطات زمینهساز تحول در همه زمینههای حیات بشری گردیده است.دیپلماسی،که با قدمتی به بلندای تاریخ همواره بر دو عنصر اساسی اطلاعات و ارتباطات استوار بوده است بیش از سایر حوزههای اجتماعی در معرض تأثیرپذیری از مشخصههای عصر اطلاعات است.اتصال دورترین ملتها به یکدیگر از طریق شبکههای الکترونیکی،تسهیل ورود بازیگران جدید به عرصه روابط بین الملل؛مداخله جمعیتها،سازمانها و نهادهای غیردولتی،اعم از منطقهای و بین المللی در مسائل خارجی و داخلی کشورها،طرح عناوین نوینی چون دهکده جهانی،حقوق شهروندان جامعه جهانی،چرخش آزاد و غیرتبعیضآمیز اطلاعات،حاکمیت بر فضای اینترنت (رایانهای)؛رواج تجارت الکترونیک و تحقق مبادلات میلیاردی در دقایقی چند،بدون اطلاع دولتها و سازمانهای ذیربط،حاکی از روندی است که محتوا و شکل دیپلماسی را متحول و بعضا نیازمند بازتعریف و تغییرات ساختاری نموده است.گزاف نخواهد بود چنانچه دیپلماسی در عصر جدید را مواجه با انقلاب بدانیم؛اگرچه برخلاف انقلابات معمول،بدون سروصدا و به تدریج صورت پذیرد.
خلاصه ماشینی:
"نهادی با ریشههایی عمیق تاریخی،غرق در آداب و تشریفات کهن اجتماعی؛آنچنان سخت ریشه که کمتر تحت تأثیر عوامل بیرونی قرار میگیرد؛لکن از آنجا که بر ارتباطات بین المللی استوار است،علیرغم طبیعت کمتر انعطافپذیرش،چهبسا بیش از دیگر وجوه حیات بشری،از تحولات عصر جدید تأثیر پذیرفته است؛تا آنجا که عدم آشنایی با فرآیندهای نوین فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربری آنها در این حوزه،شکست اهداف دیپلماسی را هشدار میدهد.
(بهتصویرصفحهمراجعهشود) 1-جدول بیانگر آمار سازمانهای غیردولتی (NGO) با جایگاه مشورتی نزد سازمان ملل (UN Doc. E/1998/43(1998)) نقشآفرینی بازیگران غیردولتی با استفاده از اینترنت نمونههایی از دیپلماسی نقشآفرین با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط سازمانهای غیردولتی به شرح زیر است: جنبش بین المللی نوپای"فرآیند اتاوا Ottawa Process "،در سال 1996،با همکاری سازمانهای غیردولتی به همراه کشورهای کوچک و متوسط،با کنارگذاردن فرآیندهای سنتی دیپلماسی و اعمال روشهای نوآورانه و ابتکاری، همراه با کاربرد هوشمندانهء فناوری اینترنت موفق به تصویب معاهده منع مینهای زمینی (Mine Ban Treaty) از طرف 140 کشور جهان گردید.
رواج دیپلماسی عمومی در عصری که مرزهای سرزمینی اهمیت خود را به مرزهای اقتصادی و فرهنگی واگذار مینمایند و فناوری اطلاعات و ارتباطات،فرآیند جهانی شدن را سرعت میبخشد،حضور سودمند در افکار عمومی دنیا،از طریق شبکههای اطلاعرسانی جهانی برای اثرگذاری در راستای تأمین منافع ملی در ابعاد مختلف سیاسی،اقتصادی و فرهنگی،عمدهترین تلاش اغلب کشورهای جهانی است."