چکیده:
عامل حمل و نقل مرکب، شخصی را گویند که در مقابل صاحب کالا، جابهجایی سالم کالا را از
نقطهای به نقطه دیگر توسط وسائل حمل گوناگون در ازای مبلغی متعهد میشود.نخستین
پرسشی که از جهت حقوقی در مورد شخص اخیر مطرح میگردد مسؤولیت اوست.نگاهی به این
پرسش، موضوع بررسی این نوشتار است.گفته میشود که مسؤولیت عامل، مبتنی بر تقصیر
مفروض است؛اما ارائه برداشت خاص از پارهای عبارات معاهده ژنو موجب تردید جدی در
صحت این گفتار شده است.به هر حال، عامل در صورت احراز مسؤولیت، برای جبران خصارت از
سقف قانونی بهرهمند میباشد، و در صورت تقصیر عمدی و سنگین این سقف ساقط میشود که
این فکر از ابداعات معاهده مزبور است.بنابر این، بررسی نوع، ماهیت، حدود و سقوط
مسؤولیت عامل حمل و نقل مرکب، موضوع بررسی نخستین مبحث ماست(1)در بحث بعدی از ما به
ازای مسؤولیت؛یعنی حقوق دریافت کرایه، بررسی و دریافت غرامت در صورت اظهارات نادرست
ونیز حق تخلیه و به عبارتی از امتیازات عامل در مقابل صاحب کالا(2)سخن میرود.این
نگاه با ارائه نتیجهگیری مختصر خاتمه میپذیرد.
خلاصه ماشینی:
"(21) قرارداد حمل و نقل مرکب از یک طرف بین فرستنده و از طرف دیگر عامل حمل و نقل مرکب منعقد میشود، بنا بر این طرح دعوی رفع خسارت بر مبنای قراردادی باید علیه عامل حمل و نقل صورت گیرد، اوست که در محدوده قرارداد حمل و نقل مرکب پاسخگوی تقصیرات افراد واسطه و مأمورین خود است، ولی اگر چنانچه مسؤول مستقیم ورود خسارت، مشخص باشد آیا ذی حق در کالا میتوند به طور مستقیم علیه مسبب اصلی ورود خسارت طرح دعوی کند؟ کنوانسیون ژنو در ماده 20 بند 2 پاسخ مثبت به این پرسش میدهد: «در موردی که دعوی زیان ناشی از تلف یا خسارات وارد بر کالا یا تأخیر در تحویل علیه مأمور یا نماینده عامل حمل و نقل مرکب یا هر شخص دیگری که عامل از خدمات او برای اجرای قرارداد حمل و نقل مرکب استفاده میکند، اقامه شود، چنانچه مأمور یا نماینده موصوف ثابت کند که در محدوده وظایف خود عمل کرده است یا این شخص دیگر ثابت کند که در اجرای قرارداد عمل نموده است، مأمور یا نماینده یا شخص مذکور از معافیتها و محدودیتهای مسؤولیت که عامل حمل و نقل مرکب به موجب این کنوانسیون از آن برخوردار است، بهرهمند خواهد شد."