چکیده:
پژوهش حاضر در مرحله اول به بررسی ساخت خانواده دختران فراری و نیز چگونگی
عملکرد آن در سه سازه «نقشهای خانوادگی»، «حل مشکل» و «ابراز عواطف» میپردازد.
بدین منظور 50 نفر از دختران فراری در مجتمع قضایی ارشاد، مرکز مداخله در بحران
بهزیستی، خانه ریحانه، کانون اصلاح و تربیت و آموزش و پرورش منطقه یک شهر تهران
انتخاب شدند. در مرحله دوم جهت اعمال مداخلات درمانی (خانواده درمانی سیستمی و روان
درمانگری حمایتی) پانزده نفر از آنان که بر اساس مقیاس سنجش خانواده مک مستر که
دارای نرم ایرانی است، دارای ساخت خانوادگی ناکار آمد بودند، به همراه خانوادههای
خود در ده جلسه درمانی شرکت کردند. نتایج براساس آزمونهای پیشرفتة آماری مورد
تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان میدهد:
الف- مسائلی چون عدم تفاهم و ناسازگاری بین والدین، پر جمعیت بودن اعضای خانواده،
پائین بودن سطح تحصیلات والدین، ارتباطات سرد و خصمانه توأم با ترس شدید بین اعضای
خانواده، وجود تنبیه و فقدان تشویق در طول دوران درمان، وابستگی به مواد مخدر و
سابقه حبس در بین اعضای خانواده دختران فراری از جمله مشکلات دوران درمان آنها به
شمار می رود.
ب- ساخت خانواده دختران فراری ناکار آمد است.
ج- دختران فراری در سازههای «نقشهای خانوادگی»، «حل مشکل» و «ابراز عواطف»
عملکردی پائینتر از افراد بهنجار جامعه دارند.
د- کاربرد خانواده درمانی سیستمی، به همراه درمانگری حمایتی به بهبود ساخت خانواده
دختران فراری و عملکرد آنان منتهی میشود.
خلاصه ماشینی:
"فرار از منزل در هر شرایط و موقعیتی در تمام جوامع پدیده ای آسیبشناختی و طرد شده محسوب میشود و اگر مرتکب آن دختران باشند قضیه بسی نگرانکنندهتر میشود، یکی از ذهنیت های شایع در مورد نوجوانان فراری این است که انحراف آنها غیر قابل اصلاح است، در حالی که _______________________________ [1] .
شارلین و موربراک[1](382:1992) در پژوهشهای خود برای تبیین فرار دختران به دو رویکرد انگیزشی و شخصیتی اشاره می کنند: الف) رویکرد انگیزشی: در این رویکرد 2 عامل زیر به عنوان عوامل مؤثر انگیزشی مورد توجه قرار گرفته است: - فرار از[2]: مثل فرار از مشکلات خانوادگی یا مدرسه، این دختران در محیط منزل دچار مشکلاتی هستند که برایشان قابل حل نیست، از طرف دیگر از یک یا چند نفر از اعضاء خانواده خود به دلیل بی توجهی به رفع مشکلاتشان، عصبانی هستند و در نهایت تحمل آنها به سرآمده و از منزل فرار می کنند.
همچنین به منظور بررسی اثربخشی مداخلات درمانی در تغییر ساخت خانواده ناکارآمد در دختران فراری، از آزمون t همبسته برای مقایسه میانگین نمرات پیش آزمون - پس آزمون آنها استفاده شده است.
- بر اساس یافته های مطالعه حاضر حدود نیمی از آزمودنی ها اظهار داشته اند که در طول زندگی خود به ندرت مورد تشویق قرار گرفته اند، بیش از 80 درصد آنها سابقه تنبیه شدن داشته اند که در حدود 70 درصد آنها، نوع تنبیه به صورت خشونتهای جسمانی و بیرون کردن نوجوان از خانه بوده است."