چکیده:
لرها قومی ایرانی هستند که هزاران سال است در زاگرس میانی و پیرامون آن زندگی می کنند. قلمرو لرها از بنادر خلیج فارس چون بندر دیلم ، گناوه و بوشهر تا استان های مرکزی ، همدان و مرزهای عراق گسترده است . هویت فعلی لرها که بیشتر ریشه در زبان آنها دارد، در قرن چهارم هجری شکل گرفت اما گفتنی است که ریشه قومی لرها به عیلامیان ، کاستی ها و هخامنشیان بر می گردد. زندگی لرها در طول هفت دهه گذشته درنتیجه عوامل نوسازی دچار دگرگونی شده است . هم اکنون بیش از 50 درصد از لرها شهرنشین شده اند. اقتصاد آنها اکنون ترکیبی است از اقتصاد شهری - روستایی . نظام سیاسی اجتماعی آنها نیز دگرگون شده است و اکنون پایگاه اجتماعی افراد اکتسابی و برپایه میزان تحصیلات ، درآمد و شغل مشخص می شود. گسترش سوادآموزی باعث شده است که لرها در رشته های گوناگون تحصیل کنند و اکنون متخصصان لر در تمام زمینه ها چه در داخل ایران و چه در خارج فعالیت دارند. مهمتر آنکه ، عوامل نوسازی موجب یکپارچگی مردم ایران شده است و درنتیجه ، لرها همانند دیگر مردم این سرزمین در همه امور مملکت فعالیت دارند؛ اما با همه اینها به علت کم توجهی دولت به استان های لرنشین در مقایسه با استان های برخوردار، این مناطق با انواع مشکلات روبه رو هستند. برای چیره شدن بر مشکلات چنین وضعیت نامطلوبی ، باید اقداماتی جدی نمود.
خلاصه ماشینی:
"آنچه مسلم است،زبان لری مشتق از زبان پارسی باستان است:راولینسون این واقعیت راحدود 160 سال پیش در سفر به لرستان و بختیاری بهدرستی دریافته بود.
این منطقه،یکی از مناطق کهن جهان بهشمارمیرود که در طول چهل هزار سال گذشته همواره جوامع انسانی و فرهنگهای،مختلفی را در دلخود پرورانده است11و شاهد مراحل مختلف تکامل فرهنگ از دیرینه سنگی،میانهسنگی ونوسنگی تا مرحلۀ شهرنشینی و تمدن بوده است.
آشکار است که بررسی پیشینۀ لرها که ازبازماندگان اقوام گوناگون چون ایلامیان،کاستیها،پارسها و نیز اقوام پیش از آنها هستند و نیز ازآنرو که این اقوام به علت نبود خط ناشناخته ماندهاند،کاری دشوار خواهد بود.
در زمان پهلوی دوم،چهار استان در مناطق لرنشیناز جمله ایلام(پشتکوه لرستان)،لرستان،چهارمحالوبختیاری و کهگیلویه-بویراحمدتأسیس شد؛این واقعه از جهاتی در تخصیص بودجه برای این مناطق مؤثر بوده است.
)ساختار اجتماعی-سیاسی تا پیش از تحولات اخیر،نظام اجتماعی-سیاسی اغلب لرها مبتنی بر خویشاوندی وبهصورت قبیلهای بود؛اما در پشتکوه لرستان(استان ایلام)و بختیاری،دو حکومت فراقبیلهایبرقرار بود که اولی حدود 800 سال سابقه داشت و دومی نیز در زمان حکمرانی ناصر الدین شاه،قاجار شکل گرفته بود.
30 نظام اجتماعی-سیاسی لرها چون دیگر جنبههای زندگی آنها،از اوایل حکومت پهلوی به این طرف به تدریج دگرگون شده است.
31 آنچه به نظر میرسد این است که،وضعیت ایران تغییر کرده و بهترین راه برای پیشرفت اینسرزمین،عدم تمرکزگرائی یعنی افزایش تصمیمگیری در استانها و تقسیم عادلانه بودجه برایمناطق مختلف است؛اما بهبود وضعیت استانهای محروم،یک برنامه ضربتی را میطلبد که بادلسوزی هرچه بیشتر به مرحلۀ اجرا درآید؛در غیر اینصورت،باید انتظار مشکلات فراوانی راداشت.
(24)- Sekandar Amanolahi,"The Lurs of Iran,Cultural Survival Quarterly,Harvard University,Vol 9,No 1,1985,PP."