چکیده:
ی از نتایج فتح هرموز در سال 1031 هـ .ق./ 1622 م. به وسیله نیروهای نظامی ایران، تاسیس و شکل گیری شهر بندری جدیدی به نام بندر عباسی بود. در واقع، این شهر در این سال متولد شد و پس از آن ایام تاکنون به عنوان یکی از کانون های مهم تجارت خلیج فارس از اهمیت ویژ ه ای برخوردار بوده است. این مقاله در صدد است با بررسی منابع اصلی تاریخی به مسئله چگونگی پیدایش و شکل گیری این بندر و کیفیت توسعه شهری آن در دوره شاه عباس اول بپردازد.
One of the outcomes of the Hormuz conquest in 1037 AH/1622 AD by the Iranian army was the foundation of a new portal city named Bandar ’¬Abbasi. Actually، this city appeared in this year and has been one of the most important commercial centers of the Persian Gulf ever since. The present article deals with the genesis of this city and quality of its urban development during the reign of Shah ’Abbas I. based on a survey of the primary historical sources.
خلاصه ماشینی:
"{CP1CP}امری دفعی و واکنشی نسبت به شرایط موجود آن دوره نبوده است؛بر عکس شواهد تاریخی نشان میدهد که دستگاه اداری صفویه با در نظر گرفتن کلیۀ جوانب امر،برنامهای از پیش طراحی شده را به مرحلۀ اجرا در آورده است که میتوان از آن با عنوان«برنامه تجدید قدرت ایران در خلیج فارس و احیای تجارت دریایی»یاد کرد.
مرحلۀ سوم که همانا فتح بحرین و همزمان با آن،بازپس گیری قلعه پرتغالی «گمرون»{CP8CP}بود،در همان سال به انجام رسید{CP9CP}و به این ترتیب،کلیۀ نواحی مجاور جزایر قشم و هرموز در قطعۀ اصلی خاک ایران در اختیار نیروهای صفوی قرار گرفت و پرتغالیها برای رفت و آمد از جزیرۀ هرموز به ایران،ناگزیر به پیاده شدن در ساحل گمرون و کسب مجوزهای لازم از فرمانده ایرانی آن بودند.
{CP10CP}الله وردی خان، حاکم قدرتمند فارس،پس از هفت سال توانست کلیۀ نواحی پسکرانهای و بنادر ساحلی ایران را تحت اقتدار شاه عباس اول در آورد و با ساختن قلاع و استحکامات مناسب،زمینۀ لازم را برای رویارویی با پرتغالیها در هرموز که در حقیقت مرحلۀ چهارم طرح محسوب میشد،فراهم سازد.
با این همه،طراحی هوشمندانۀ شاه عباس اول برای تجدید حاکمیت ایران در خلیج فارس با فتح جزیرۀ هرموز و اخراج پرتغالیها سرانجام یافت و این حادثه نه تنها تحولی بزرگ در تاریخ ایران محسوب میشد،بلکه نتایج آن موجب دگرگونیهای اساسی در ساختار تجارت منطقه و جهان شد.
در این کتاب،سیاست شاه عباس برای تجدید حاکمیت ایران در خلیج فارس در موضوع فارس و فتح لارستان با تکیه بر منابع تاریخی به تفصیل بررسی شده است."