چکیده:
این پژوهش درصدد ارزیابی سهم کنش اجراکنندهء مرکزی1در دامنهای از مهارتهای ریاضی در میان کودکان است.به این منظور،از مقیاسی از«حافظهء کاری2»که در سطح بین المللی استاندار شده،استفاده میکند که شامل محرکهای عددی3است.این ارزیابی با کنترل هوش سیال4و توانایی خواندن آزمودنیها صورت گرفته است.شرکتکنندگان در پژوهش،متشکل از گروه نمونهای هستند که بهطور تصادفی از میان دانشآموزان پسر سال چهارم دبستان انتخاب شدهاند(با میانگین سنی 9 سال و 11 ماه).این دانشآموزان رشدی بهنجار داشته و هیچگونه ناتوانی در یادگیری نداشتهاند.آنان مقیاس حافظهء کاری «یادآوری شمارش5»(الوی و دیگران6،2004)و نیز آزمون ریاضی کیمت(کنولی7، 1988؛نقل از محمد اسماعیل،1381)را کامل کردند.آزمون کیمت مطابق با محتوای درسی دورهء ابتدایی طراحی شده و با توجه به محتوای کتابهای درسی ریاضی در ایران رواییسازی شده است.همچنین آزمدنیها دو آزمون ماتریس پیشروندهء ریون1(پنرز2 و ریون،1938؛نقل از کرمی،1385)و توانایی خواندن پوراعتماد،1380)را نیز به منظور کنترل دو متغیر هوش و توانایی خواندن،تکمیل کردند.نتایج این پژوهش نشان داد که یادآوری شمارش،حتی پس از مهار کردن هوش سال و توانایی خواندن،واریانس منحصر به فردی را در توانایی اولیهء ریاضی تبیین کرد.الگوی این تبیین براساس مهارتهای گوناگون ریاضی،متفاوت بود.ما یافتههای خود را در قالب اهمیت حافظهء کاری در تحول توانایی تحصیلی ریاضی بیان خواهیم کرد.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر در پی مطالعهء کنشگری اجرایی5،طبق الگوی حافظهء کاری بدلی است که پیرامون این الگو،هم دربارهء کودکان بهنجار(ایمبو و ون دیرن دونک،2006)و هم کودکان ناتوان در یادگیری ریاضی(اندرسن و لیکسل6،2006؛سوانسن و بیب-فرانکن برگر7، 2004)نتایج همگرا و منسجمی وجود دارد.
اهمیت پژوهش حاضر ازاینروست که پژوهشهای کمی به صورت نظامدار،سهم حافظهء کاری را در مجموعهای از تواناییهای ریاضی مورد سنجش قرار دادهاند؛درحالیکه این موضوع را مدنظر داشتهاند که هنوز بحثهای بسیار دربارهء اهمیت حلقهء آوایی و دفتر یادداشت دیداری-فضایی در زمینهء دستاوردهای ریاضی وجود دارد.
در مجموع،هدف اصلی پژوهش حاضر،آزمودن همبستگی میان عملکرد حافظهء کاری و کارایی ریاضی کودکان،پس از کنترل هوش سیال و توانایی خواندن است که به وسیلهء مقیاس «یادآوری شمارش»انجام میشود.
تحلیل رگرسیون چند متغیری،با گامهای ثابت،برای پیشبینی واریانس یگانهء عملکرد ریاضی، با کنترل هوش سیال و توانایی خواندن (تصویرتصویر) ***معناداری در سطح 001/0 >بحث و نتیجهگیری نتایج پژوهش حاضر،ارتباطی معنادار را میان حافظهء کاری و دستاوردهای ریاضی در کودکان نشان میدهند.
بنابراین،همانطور که در پژوهشهای اخیر ادعا میشود(به عنوان مثال،هلمز و آدامز،2006)،با این یافته،درگیری حافظهء کاری در توانایی ریاضی کودکان تأیید میشود؛به خصوص،نقش پیشبینیکنندهء حافظهء کاری در مهارتهای گوناگون ریاضی مبتنی بر برنامهء درسی مدارس ایران آشکار شده است.
ارتباط بالای میان یادآوری شمارش و هوش سیال(01/0> p و 45/0- (r از یک طرف و روابط بالای میان هوش سیال و نمرات ریاضی(01/0> p و 66/0- (r از رطف دیگر،در کنار نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون،نشان میدهند که مقیاس مورد استفاده در این پژوهش برای ارزیابی اجراکنندهء مرکزی،با یک منبع عمومیتر مانند هوش،در ارتباط است.