چکیده:
دیر زمانی است که داوری به عنوان یک روش حل اختلاف مؤثر در قردادهای بینالمللی شناخته شده است؛ اما این نهاد در برخی از قراردادها، نظیر قراردادهای پیمانکاری بینالمللی نمیتواند توقعات قراردادی را با توجه به ویژگیهای کاملا فنی این گونه قراردادها و نیز لزوم اتمام موضوع آنها در مدت تعیین شده برآورده سازد. از این رو سازمانها و نهادهای بینالمللی فعال در زمینــه قراردادهای پیمــانکاری بینالمللی، نظیر فدراسیون بینالمللی مهندسین مشاور از سال 1957 به بعد، نمونه قراردادهایی را به دست اندرکاران این قبیل قراردادها پیشنهاد میکنند که در آنها حل اختلافات احتمالی بین کارفرمایان و پیمانکاران از طریق نهادهای شبه داوری پیش بینی شده است. دو ویژگی مهم این نهادها این است که اولا اشخاصی که مأمور حل اختلافاتند اصولا مهندس یا متخصص در زمینه قرارداد مورد بحث هستند و ثانیا تصمیمات این اشخاص لازم الاجرا است، هر چند که امکان شکایت از تصمیمات آنها در دیوان داوری یا دیوانهای داوری امکانپذیر است. در این تحقیق، پس از معرفی اجمالی نهادهای شبه داوری به تمیز آنها از نهاد داوری می پردازیم و آثار شروط مراجعه به شیوه های شبه داوری را در حق مراجعه طرفین به داوری مورد بررسی قرار میدهیم .
خلاصه ماشینی:
"البته ذکر این نکته ضروری است که روشهای جانشین حل اختلاف بسیار متعدد هستند، ولی آن دسته از روشهایی که در قراردادهای پیمانکاری بینالمللی مورد استفاده قرار می گیرند به سه دسته تقسیم میشوند: 1) سازش و میانجیگری 2 ، 2) روشهای منتهی به راه حلهای موقت اجباری، نظیر رجوع به مهندسان مشاور (فدراسیون بینالمللی مهندسان مشاور 3 ) وکمیته حل اختلاف 4 ،3) دستور موقت پیش از داوری 5 از میان این روشها سازش و میانجیگری شبه داوری تلقی نمیشوند، زیرا منظور از نهادهای شبه داوری نهادهایی هستند که در آنها، ثالثی حل اختلافات ناشی از قرارداد را به عهده می گیرد و همانند داور رأیی صادر میکند که بهطور موقت تا زمان مراجعه طرفین به داوران یا دادگاههای دولتی لازم الاجرا هستند، با این تفاوت که رای داوری اصولا قطعی و لازم الاجرا است، حال آنکه رأیی که توسط ثالث در چارچوب نهاد شبه داوری صادر میشود ممکن است توسط داور یا دادگاه دولتی نقض شود و الزامآور بودن آن موقتی است.
این مستثنیات عبارتند از: 4-1-1- عدم اجرای تصمیم مهندس مشاور یا کمیته حل اختلاف توسط یکی از طرفین قرار داد بر اساس ماده 67 قرداد نمونه فدراسیون بینالمللی مهندسان مشاور راجع به عملیات مهندسی شهری (چاپ چهارم 1987)، پس از صدور تصمیم مهندس مشاور، در صورتی که نه کارفرما و نه پیمانکار ابلاغی حاکی از قصدشان برای احاله دعوا به داوری در مدت پیشبینی شده در ماده 1ـ67 صورت ندهند، تصمیم مهندس مشاور قطعیت پیدا می کند."