چکیده:
خشک بودن اقلیم کشور موجب شده است که وقوع خشکسالیها از جمله مهمترین ویژگیهای آب و هوایی آن محسوب شود؛به همین دلیل،پیشبینی این پدیده میتواند در برنامهریزیهای بهرهبرداری از منابع طبیعی راهگشا باشد.با توجه به اینکه خشکسالی یک پدیده تصادفی است،محققان با استفاده از روشهای مختلف آن را مورد مطالعه قرار دادهاند که روشهای آماری از جمله مهمترین آنها محسوب میشود.در مقاله حاضر نیز برای پیشبینی خشکسالی از این روش استفاده شده است که طی آن توزیعهای احتمال مختلف بر شاخص خشکسالی برازش داده شده است.نتایج این مطالعه نشان میدهد که توزیع پیرسون نوع 3 را میتوان به عنوان بهترین توزیع آماری برای پیشبینی احتمال وقوع خشکسالی مورد استفاده قرار داد. بر همین مبنا،پیشبینیهایی در سطح کشور انجام گرفته و پراکنش فضایی آن مورد بحث قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"پیشبینی احتمالاتی خشکسالی در ایران دکتر منوچهر فرجزاده استادیار بخش علوم جغرافیایی و سنجش از دور دانشگاه تربیتمدرسچکیده خشک بودن اقلیم کشور موجب شده است که وقوع خشکسالیها از جمله مهمترین ویژگیهای آب و هوایی آن محسوب شود؛به همین دلیل،پیشبینی این پدیده میتواند در برنامهریزیهای بهرهبرداری از منابع طبیعی راهگشا باشد.
در مقاله حاضر نیز برای پیشبینی خشکسالی از این روش استفاده شده است که طی آن توزیعهای احتمال مختلف بر شاخص خشکسالی برازش داده شده است.
نتایج این مطالعه نشان میدهد که توزیع پیرسون نوع 3 را میتوان به عنوان بهترین توزیع آماری برای پیشبینی احتمال وقوع خشکسالی مورد استفاده قرار داد.
جدول 1 توزیعهای احتمال مختلف برای برازش دادههای آب و هوایی (چاو،1988،ص 372) (به تصویر صفحه مراجعه شود) توزیعهای نرمال،نرمال لگاریتمی،پیرسون نوع 3،پیرسون نوع 3 لگاریتمی،گامبل و گامبل لگاریتمی در این بررسی مدنظر قرار گرفته است.
در این تحقیق نیز روش ویبول مورد استفاده قرار گرفته و بر اساس آن احتمال رخداد شاخص خشکسالی محاسبه شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 2 درصد فراوانی هریک از توزیعهای احتمال در نمونه مطالعاتی با توجه به نتایج این محاسبات،توزیع پیرسون نوع 3 به عنوان توزیع بهیه برای دادههای شاخص خشکسالی در ایران انتخاب شده است.
جدول 4 پیشبینی مقادیر وسعتهای پوشش خشکسالی کشور(به درصد) (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به مطالب مزبور،باید گفت که وقوع خشکسالی از ویژگیهای اصلی اقلیم ایران محسوب میشود که هم در قلمرو آب و هوای مربوط و هم خشک قابل مشاهده است."