خلاصه ماشینی:
چکیده موضوع این مقاله،نقد و بررسی بوستان سعدی است که به انتخاب و توضیح استاد فاضل،جناب آقای دکتر حسن انوری،تهیه شده است و از آن به عنوان کتاب درسی واحد«بوستان سعدی»در دانشگاه پیام نور استفاده میشود.
1. به نام خدایی که جان آفرید سخن گفتن اندر زبان آفرید (ص 7) *هرچند که در نسخ قدیم بوستان همین صورت دیده میشود، ولی دکتر جعفر مؤید شیرازی در کتاب بازیافت بوستانیهای سعدی (صص 21-26)معتقدند که با عنایت به زیبایی بلاغی و عواملی چون حسن مطلع،نکات دستوری و براعت استهلال و قصد سعدی در شمارش اسماء الهی،که شمارش آن طبق حدیث نبوی ثواب دارد،این ضبط صحیح نیست و بر ساختهء کاتبان است و ضبط دقیقتر بیت به صورت زیر است که در نسخهء مرحوم دکتر محمّد خزائلی دیده میشود: به نام خداوند جان آفرین حکیم سخن در زبان آفرین (خزائلی،بیتا:ص 33) دکتر مؤیّد ضمن مقایسهء دیباچهء شاهنامهء با دیباچهء بوستان و ذکر اثرپذیری سعدی از دیباچهء شاهنامهء سترگ معتقد است که: «هرچند ضبط دکتر یوسفی سازوبرگ و آهنگ شاهنامهای دارد، اما با این همه،در بوستان شاهنامهای بودن سازوارهء ابیات احتمالا نشانی از اصالت بوستانی است»(مؤیّد شیرازی،1377:ص 21).
با عنایت به بیت دوم بوستان: خداوند بخشندهء دستگیر کریم خطابخش پوزشپذیر که در آن کلمهء«خداوند»به کار رفته است،معقول چنین مینماید که در بیت اول به جای«خدا»،شیخ سعدی«خداوند»به کار برده و سعدی نامهء خود را چنین شروع کرده است: به نام خداوند جان آفرین حکیم سخن در زبان آفرین خداوند بخشندهء دستگیر کریم خطابخش پوزشپذیر (نیز برای مزید اطلاع از دلایل ترجیح ضبط خزائلی بر ضبط یوسفی و آگاهی از مستندات دکتر مؤید شیرازی،بنگرید به کتاب بازیافت بوستانیها، صص 21-26).