چکیده:
رشد نوین اقتصادی،از دانش و اطلاعات سرچشمه میگیرد.این امر موجب اهمیت سرمایهء فکری (ic intellectual capital) به عنوان مقولهای پژوهشی و اقتصادی شده است.نقش و سهم سرمایهء فکری در پیشرفت مدیریتی،فنی و اجتماعی اقتصاد موضوع تحقیقات جدید قرار گرفته است،بهگونهای که دانش سازمانی،عامل مزیت رقابتی و خلق ارزش شناخته شده است.بنابراین،دستیابی به مزیت رقابتی و بقای سازمان در گرو توانای آن در خلق،توزیع و کاربرد داراییهای دانشی است.اندازهگیری سرمایهء فکری براساس رویکردی راهبردی از داراییهای نامشهود استوار است.اثر این داراییها بر مبنای میزان خلق ارزش و منافعی که برای سازمان درپی دارد،سنجیده میشود.در سالهای اخیر برای اندازهگیری سرمایهء فکری،چندین رویکرد و الگو مطرح شده است.این مقاله رویکردها و الگوهای اندازهگیری سرمایهء فکری را به اختصار مرور میکند.سپس،با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری (sem structural equation model) ،الگوی مناسبی برای بخش خدمات ارائه میدهد.
خلاصه ماشینی:
الگوهای اندازهگیری سرمایهء فکری با نگاهی به بخش خدمات (به تصویر صفحه مراجعه شود) دکتر محمد حسن فطرس تورج بیگی چکیده رشد نوین اقتصادی،از دانش و اطلاعات سرچشمه میگیرد.
این امر موجب اهمیّت سرمایهء فکری (ic intellectual capital) به عنوان مقولهای پژوهشی و اقتصادی شده است.
نقش و سهم سرمایهء فکری در پیشرفت مدیریتی،فنّی و اجتماعی اقتصاد موضوع تحقیقات جدید قرار گرفته است،بهگونهای که دانش سازمانی،عامل مزیّت رقابتی و خلق ارزش شناخته شده است.
در بخش دوم، نحوهء تبدیل مفاهیم اجزای سرمایهء فکری به شاخصهای قابل اندازهگیری در بخش خدمات ارائه میشود.
روشهای سرمایهء فکری مستقیم (direct intellectual capital methods dic-) زمانی بررسی ادبیات سرمایه فکری حاکی از آن است که در بیشتر الگوها سه مقوله: سرمایه انسانی ساختاری و مشتری عوامل اساسی هستند.
از مزایای روشهای سرمایهء فکری مستقیم و کارت امتیازی آن است که به آسانی در هر سطحی از سازمان کاربرد دارند و در مقایسه با محاسبههای مالی، تصویر جامعتری از ارزش سازمان ارائه میدهند،زیرا این روشها یک رویداد یا گزارش را دقیقتر اندازهگیری میکنند.
الگوی شاخص سرمایهء فکری این الگو که توسط روس و همکاران در سال 1997 پیشنهاد شد نیز در زمره (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ا:اجزای سرمایه فکری در الگوی اسکاندیا(1997، (edvinsson رویکردهای کارت امتیازی قرار دارد.
پس از تهیهء شاخصها و ارزیابی آنها، گام بعدی،تدوین الگوی مناسبی است که بتواند روابط بین اجزای سرمایهء فکری و عملکرد سازمانی را نشان دهد.
توسعهء روشهای اندازهگیری و سنجش سرمایهء فکری به کندی صورت میگیرد و پژوهشهای انجام شده در این حوزه بسیار محدود بوده است.