چکیده:
حق بر توسعه دارای ابعاد ملی و بینالمللی بوده و بهدنبال برخورداری انسانها از همه حقوق بشر از طریق فرایند توسعه است. این هدف برجسته، حق توسعه را از دیگر مصادیق حقوق بشر متمایز میکند و همه عناصر ملی و بینالمللی را در برابر این حق، مکلف قرار میدهد. در این پژوهش، با نوجه به این نکته که نظام بینالملل، دیگر دولتمحور نیست بلکه از کنشگران متعدد مکلف که میتوانند مکمل دولت باشند بهره میگیرد، بر نقش و مشارکت برنامه توسعه ملل متحد در اجرای حق توسعه در ایران تأکید میشود. سؤال اصلی این نوشتار این است که برنامه توسعه ملل متحد، چه نقشی در اجراییشدن حق بر توسعه دارد؟ آیا در رابطه با فعالیتهای خود در ایران موفق عمل نموده است؟ نقطه تمرکز و نگرش همهجانبه برنامه توسعه ملل متحد، اعلامیه حق توسعه است. این برنامه به توسعه پایدار و امنیت انسانی توجه داشته، با ارائه برنامههای آموزشی، راهکارهای بومی و کمکهای فنی در کاهش شدت اثر مسائلی که مانع روند توسعه شده و کشورهای بدون آمادگی کافی را دچار آسیب میکند، نقش اساسی دارد. برنامه توسعه ملل متحد در ایران با ارائه الگوها و برنامه توسعه ناحیهمدار در راستای افزایش خوداتکایی در سطح ملی با استفاده مؤثر و تقویت تواناییهای مدیریتی و تخصصهای فنی مؤسسات ملی و افراد از طریق آموزش و اجرا موفق عمل نموده است. برنامه توسعه ملل متحد بهعنوان شبکه جهانی توسعه سازمان ملل میتواند تلاشهای جهانی و ملی برای رسیدن به هدفهای توسعه هزاره را هماهنگ کند و به ظرفیتسازی و توانمندی کشورها در جهت دستیابی به اهداف توسعه هزاره، بهبود برنامههای اقتصادی، مدیریت بلایای طبیعی، آموزش راههای پیشگیری از بیماریهای واگیردار، حفظ محیطزیست، انرژی و مقابله با بحرانها و بازسازی و اصلاح کمک نماید.
The right to development is comprised of both national and international dimensions and highlights the right of people to possess all human rights through developmental processes. Such a significant aim differentiates the right to development from other instances of human rights. All national and international elements are supposed to cooperate regarding the right to development. The present study is intended to put emphasis on the role and cooperation of the United Nations Development Program (UNDP) in implementing the right to development in Iran regarding the fact that the international system is no longer state-centered and it rather makes use of different players who can be taken as a complement to the state. The main question that the present study has tried to answer is the role of UNDP in implementing the right to development and whether it has been successful in performing its activities in Iran or not. The central focus of the multilateral attitude of the UNDP is the declaration of the right to development. It has also emphasized constant development and human security which are complements to the right to development. This program suggested some educational programs and local procedures and technical assistance in order to decrease the influence of obstacles that hinder the processes of development and destroy the countries which are not prepared. The UNDP of Iran increases the national self-reliance by suggesting some patterns and area-based development programs through boosting managerial abilities and technical specialties of individuals and national institutes that succeeded as a result of education and implementation. The UNDP as United Nations’ global network of development has harmonized the national and global attempts to achieve millennium developments goals. It has also boosted the abilities of the countries in achieving millennium development goals, improving economical programs, managing natural disasters, training how to prevent epidemic diseases, protecting the environment, and managing crises.
خلاصه ماشینی:
آیا این منطقی است که بدون توجه به موانع ساختاری جهانی که ازمیانبرداشتن آن فراتر از توانایی یک کشور است، تنها به مسئولیت یک دولت در زمینه تحقق حق بر توسعه پرداخت؟ در اجرای حق توسعه، نقش و مشارکت نهادهای بینالمللی و منطقهای اهمیت دارد و در این پژوهش به نقش برنامه توسعه ملل متحد در رابطه با رفع موانع اجرایی حق توسعه پرداخته میشود.
پنج اولویت اساسی برنامه توسعه ملل متحد عبارتاند از: کمک به کشورها در زمینه دستیابی به آرمانهای توسعه هزاره و کاهش فقر انسانی، توسعه و تحکیم حکومتمداری خوب و حقوق بشر، حفظ پایدار محیطزیست و استفاده بهینه از منابع انرژی برای توسعه پایدار، تقویت ظرفیتهای ملی در پیشگیری از بحرانها و بلایا و بازسازی، پیشگیری از گسترش ایدز بهعنوان چالشی در مقابل توسعه.
این پروژه در همکاری بین دولت ایران، برنامه توسعه ملل متحد و صندوق تسهیلات محیطزیست جهانی از سال 2005 و با هدف کاهش یا حذف دائمی تهدیدات و بهطورکلی پایداری و بقای زیستبومهای تالابی ایران، فعالیت خود را در سه تالاب بااهمیت کشور بهعنوان مراکز منتخب، اجرایی و تلاش کرده است تا تجربیات بهدستآمده را در قالب معرفی یک سیستم مدیریتی و فراهمکردن سازوکارهایی قانونی برای اجراییشدن آن به سایر تالابهای کشور گسترش دهد.
"UNDP Country Programme for the Islamic Republic of Iran" (2005-2009), available at: http://www.
ir UNDP (2000), "Human Rights Development Report", Available at: http://www.
"What is a Right-based Approach to Development?" (2003), Available at: http:// www.