چکیده:
معماری سرویسگرا، روش جدید و در حال تکامل برای ساخت برنامههای توزیع شده است و یکی از جدیدترین دستاوردهای صنعت مهندسی نرمافزار میباشد که استفاده از آن روز به روز گسترش مییابد. در این مدل، نرمافزار به عنوان مجموعهای از سرویسها مطرح میشود. این معماری نرمافزاری میتواند توسط فناوریهای مختلفی پیادهسازی شود که جدیدترین و پرکاربردترین روش پیادهسازی آن، استفاده از وبسرویس است. وبسرویسها توابعی هستند که بین نرمافزارها در بستر وب ارتباط برقرار میکنند. سرویسگرایی فراتر از یک معماری نرمافزاری است و میتواند معماری و ساختار سازمانهای علوم اسلامی و مراکز تحقیقاتی را متحول کند. از این رو، سرویسگرایی به عنوان یک راهکار مهم در توسعه نرمافزارهای علوماسلامی مطرح است. از جمله مزایای مهم سرویسگرایی در مؤسسات علوم اسلامی میتوان به این موارد اشاره کرد: بالا رفتن راندمان پژوهشگران و صرفهجویی در هزینهها و زمان پژوهش، بهبود همکاری مؤسسات علوم اسلامی در تولید علم، در دسترس بودن اطلاعات و اطمینان خاطر از صحیح بودن آن، حفظ حقوق صاحب اثر و سرمایهگذار، متروک و بیاستفاده نماندن اطلاعات مؤسسات تحقیقاتی و عرضه اطلاعات پژوهشی و در نتیجه، رشد محتوا و رشد سازمان ارائه دهنده محتوا، تولید اسناد هوشمند XML و استاندارد شدن تبادل اسناد بین سازمانی، رقابت سالم بین سازمانها و در بعد فنی قابلیت استفاده مجدد از سرویسها، قرارداد رسمی برای تعامل بین مؤسسات، اتصال سست بین سرویسها، پنهانسازی داخلی، ترکیبپذیری سرویسها، خودمختاری سرویسها، قابلیت شناسایی و کشف سرویس مورد نظر از بین سرویسهای مختلف. نمونه موفق استفاده از معماری سرویسگرایی، پایگاه راهنمای پایگاههای اسلامی (مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی) است که به سایر پایگاهها و مؤسسات سرویس راهنمای موضوعی و طبقهبندی شده پایگاههای علوم اسلامی را ارائه میدهد.در کل، پژوهشمحور بودن معماری سرویسها و اتوماسیون کلیه فعالیتهای پژوهشی مؤسسات علوم اسلامی بر پایه سرویسگرایی و ارتباط مستحکم این مؤسسات در استفاده از سرویسهای متنوع یکدیگر، تبیین استاندارد لازم جهت اسناد و ارتباطات سازمانی، ایجاد مخزن اصلی سرویسها و ایجاد موتور جستجوی سرویسهای اسلامی و طبقهبندی سرویسها با توجه به نوع خروجی و مراکز ارائه دهنده سرویس، از جمله راهکارهایی هستند که میتوانند باعث تحول در پژوهش و تولید علم در مؤسسات علوم اسلامی شوند و نرمافزارهای سرویسگرا میتوانند ابزاری اساسی برای این توسعه باشند.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهمیت زیاد این معماری جدید در صنعت نرمافزار، توسعه نرمافزارهای علوم اسلامی با استفاده از سرویسگرایی میتواند باعث بهبود راندمان تحقیق و تولید محتوا در علوم اسلامی شود و با توجه به گستردگی و غنای منابع علوم اسلامی و حجم بالای مطالب در این علوم، عدم مدیریت منسجم روی اطلاعات تولید شده مراکز علوم اسلامی میتواند باعث سردرگمی محققان این علم و پایین آمدن راندمان محققان این حوزه علمی شده و باعث صرف هزینههای اضافی و انجام پروژههای موازی شود.
در این مقاله سعی شده است راهکارهایی جهت استفاده از معماری سرویسگرا جهت توسعه مؤسسات تحقیقاتی علوم اسلامی ارائه شود.
بخش دیگر کار به محققان حوزههای مختلف علوم اسلامی برمیگردد که مشغول تولید محتوا هستند و هر کدام طبق سلیقه خود و با رویکرد خاص مؤسسه خویش با استفاده از منابع دسته اول و دوم مشغول تحقیق و تولید محتوا هستند و گاهی دیگران از شروع یک تحقیق مطلع نمیشوند و تحقیقات بسیاری به صورت موازی انجام میشود و نتایج آنها نیز به طور منسجم در یک سیستم قابل دسترسی برای دیگران نیست.
بنابراین، سرویسگرایی فراتر از یک دید در تولید نرمافزار است و میتواند معماری و ساختار سازمانهای علوم اسلامی و مراکز تحقیقاتی را متحول کند و حتی زیرساختهای پژوهشی آنها را تغییر دهد.
راهکارهایی نیز جهت استفاده از معماری سرویسگرا ارائه شده است که مهمترین آنها عبارتاند از: ارائه استاندارد لازم جهت اسناد و ارتباطات، ایجاد مخزن اصلی سرویسها و موتور جستجوی سرویسهای اسلامی و طبقهبندی سرویسها با توجه به نوع خروجی و مراکز ارائه دهنده سرویس، پژوهشمحور بودن معماری سرویسها و تبدیل به سرویس شدن تمامی فعالیتهای پژوهشی مؤسسات علوم اسلامی و ارتباط مستحکم این مؤسسات در استفاده از سرویسهای متنوع یکدیگر.