چکیده:
امروزه بیشتر کشورهای در حال توسعه،با استحصال و فروش منابع طبیعی خود از هر نوع،میکوشند منابع مالی لازم خود را برای اجرای برنامههای توسعه اقتصادی فراهم آورند؛در صورتی که بهرهبرداری بیرویه منابع طبیعی میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به محیط زیست وارد کند.اما از آنجا که توسعه امری اجتنابناپذیر است،یکی از راهحلهای بشر امروز برای کاهش میزان ضایعات ناشی از فعالیتهای اقتصادی تحت عنوان«توسعه پایدار»در سالیان اخیر مطرح شده است.خطرات تهدیدکننده محیط زیست در تمام کشورها یکسان نیست؛زیرا عواملی همچون شرایط اکولوژیکی،اقتصادی،اجتماعی،جغرافیایی،میزان صنعتی بودن و نحوه استفاده از صنایع در کشورهای مختلف باهم تفاوت دارد.ازاینرو جهت مؤثر بودن ایدههایی همچون توسعه پایدار و یا جنبشهای سبز در سراسر جهان،ضروری است که عموم مردم از مخاطرات تهدیدکننده محیط زیستشان آگاه شده و به اقدام در جهت حفظ آن تشویق شوند.این مقاله نیز کوششی است در جهت تبیین رابطه فرهنگ،محیط زیست و اقتصاد؛چرا که درک ارتباط این حلقههای سهگانه،به انسان معاصر که در لحظات بسیار حساسی از حیات خود قرار دارد،کمک خواهد نمود تا ضمن بهرهمندی از طبیعت،آن را حفظ نماید.ماحصل هر تمدن و فرهنگ یک نمونهی جامع رفتاری است که هدایتکننده ایدهآلها و تمایلات افراد در هر جامعه است.استفاده بهینه از منابع انرژی،حلقه رابط فرهنگ،محیط زیست و اقتصاد است به طوری که اگر به دنبال بهینهسازی مصرف انرژی در جوامع انسانی برای پیشگیری از ایجاد آلودگیهای بیشتر زیستمحیطی هستیم،ابتدا باید بستر فرهنگی لازم را ایجاد نماییم.
خلاصه ماشینی:
"توسعه پایدار با توجه به اهمیت توسعه و نگرانیهای حفظ محیط زیست که به برخی از آنها اشاره شد،برای احتراز از نابودی مطلق محیط زیست،همه انسانها-هم تصمیمگیران و هم مردم دیگر-در ابعاد جهانی یا ملی و بویژه در سطح محلی باید این واقعیت مهم را دریابند که پیشرفت و توسعه لازم است روندی پایدار داشته باشد و از ثمرات آن نهتنها نسلهای حاضر که نسلهای آینده نیز بهرهمند شوند(دیرباز،0831:01).
فرهنگ و محیط زیست بومشناسان،الگوهای توسعه گونههای حیوانی و گیاهی را بررسی میکنند و به آثار فناوریهای کشاورزی اسنان بر گونههای حیوانی و گیاهی توجه دارند اما نوع برخورد افراد با محیط زیست و روش کار آنها در آن،جهت تهیه مواد غذایی و یا امور دیگر، روشی است که تنها به وسیله ظرفیت فیزیکی این محیط برای مساعد ساختن پارهای از نمونههای گیاهی و حیوانی القاء می شود و همچنین با بینش جامعه و چگونگی برداشت آدمیان از طبیعت و روابطی که با بقیه جهان دارد،در ارتباط است.
بر این اساس ثروتهای طبیعی و منابعی که خداوند متعال در کره زمین و اطراف آن ذخیره کرده است پیش از آنکه برای تولید یا مصرف مورد استفاده قرار گیرد،در اختیار عموم مردم است و استفاده از آنها شرایطی دارد که باید به آنها توجه لازم شود.
با دقت در این مباحث معلوم میشود که تلاش در جهت تخریب کمتر طبیعت و حفظ محیط زیست مطلی نیست که تعالیم اسلامی با آن مخالف بوده یا به آن توجه نداشته باشد بلکه مجموعه تعالیم اسلام به گونهای که در صورت پیاده شدن آنها،نهتنها توسعه پایدار به شکل مطلوب آن،بلکه مزایای فراوان دیگری را نیز به دنبال خواهد داشت."