چکیده:
با این فرضکه نرخ ارز بر تراز منابع از طریق تبدیل هزینه تأثیرگذار است، زمینههای پژوهش در خصوص رفتار نرخ واقعی بلند مدت ارز، فراهم میشود. روشهای ساختاری بر مبنای مدلهای مختلف، قابل فرمولبندی است؛ اما کاربردیترین شیوه در عمل، مدل تعادل جزیی تجارت بر مبنای مفهوم تعادل اساسی نرخ واقعی ارز ویلیامسون است. در این مدل سعی می شود با معرفی مفهوم حساب جاری مطلوب، نرخ ارزی که برای دستیابی به آن لازم است مشخص شود (بروسکی و کوهارد ، 2000). در یک چارچوب نئوکلاسیکی، از دید ویلیامسون، پس انداز با تولید در اشتغال کامل منهای مصرف و پرداختهای بهره وامهای خارجی معادل است. مصرف نیز بر پایه نظریه سیکل زندگی قابل تعریف و در طول زمان ثابت است. در این صورت، حساب جاری بهینه در نتیجه تفاوت سرمایهگذاری و پسانداز و بهره پرداختی وامهای خارجی قابل حصول است. بر این اساس، نرخ واقعی ارز به عنوان نرخی خواهد بود که بتواند تراز حساب جاری را برقرار کند که از آن تحت عنوان تعادل اساسی نام برده می شود (ویلیامسون 1994).با توجه به فرضهای مدل معادله تجارت، یکی از متغیرهای لازم برای محاسبه نرخ واقعی ارز تعادل اساسی، شکاف نسبی تولید بالقوه با تولید واقعی یک کشور است که در این مطالعه برای ایران از روش فیلتری هودریک ـ پرسکات استفاده می شود، تا به این سؤال مطالعه حاضر پاسخ داده شود که وجود این شکاف در انحراف نرخ واقعی ارز از مسیر تعادلی بلندمدت خود چه تأثیری داشته است. با تعیین حساب جاری بهینه این مشخص می شود که مقادیر آن قبل از انقلاب، منفی و پس از انقلاب، مثبت بوده است، وضعیتی که با شرایط موجود در اقتصاد ایران نیز مطابقت دارد. همچنین با استفاده از روش معادله تجارت و نتایج کسب شده این واقعیت مشخص میگردد که بتدریج، اما همراه با نوساناتی که مربوط به شرایط خاص اقتصادی مقطع مربوطه است، انحراف از مسیر تعادلی بلند مدت نرخ واقعی ارز در ایران کاسته شده است.
It is assumed the exchange rate would affect resources balance through a switching – expenditure mechanism. Accordingly، the behavior of real exhange rate can be examined empirically. Of all structural models، the most applicable procedure relies on the partial trade model، which is specified based upon the basic equilibrium of Williamson exchange rate. Considering a specific concept of desired current account، this sort of model identifies a frame of the real exchange rate (Borowski and Couharde 2000). In a new classical framework، saving can be equivalent to difference between production and consumption plus payments of external debt interests. Consumption is also invariant on the basic of the life cycle theory. An optimal (desired) current accunt can thus be as a result of difference between investment and saving plus interests of external debt. Hence، development in real exchange rate can provide the desired conditions of the current account blance، which is called as a basic equilibrium (Williamson 1994).
Due to assumptios of a trade model، the relative gap between potential and actual production is one of the main determinants of real exchange rate، which is computed، in the present study، by the filtering Hodrick-Prescott method for Iran. Determining optimal current account، the paper concludes that the relevant values obtained are negative for pre-revolutionary period، whereas they are positive for post-revolotionary period. The results are quite well-matched with Iran’s present economic condition.
Overall، empirical results of equilibrium trade model for Iran reveal the fact that deviation from long-run equilibrium path of the real exchange rate has gradually diminished، even though it has been accompanied by correspondent fluctuations in Iran’s economic situation.
خلاصه ماشینی:
"برآورد انحراف از مسیر تعادلی بلندمدت نرخ واقعی ارز در ایران با استفاده از یک مدل ساختاری دکتر خدیجه نصراللهی ( دکتر سید کمیل طیبی(( چکیده کلید واژه 1ـ مقدمه زمینه دیگر تحقیقات مربوط به نرخ واقعی بلند مدت ارز که اخیرا مورد توجه قرار گرفته، مستقیما توسط عوامل مربوط به مسائل سیاستگذاری بهویژه سیاستهای حمایتی کشورهای توسعه یافته و اتحادیه پولی اروپا، بهوجود آمده است.
3ـ ارائه یک مدل کاربردی برای روش تعادل جزئی تجارت در روش تعادل جزئی، تجارت روند برون زای تولید و جریانات ساختاری سرمایه برآورد میشود که در آن رابطه بین نرخ واقعی مؤثر ارز، حساب جاری یک کشور و وضعیت بهینه حساب جاری مربوطه، مورد شناسایی قرار میگیرد (بروفسکی و کوهرده 2000).
جدول (1)ـ کششهای قیمتی و در آمدی مورد استفاده در محاسبات انحراف از مسیر تعادلی بلند مدت نرخ واقعی ارز در ایران منبع epm eIm epx eIx کریمی و راشدی(1380) ابریشمی(1380) جلالی نائینی و خیابانی(1376) توکلی و رنجبر (1377) هژبر کیانی و حسنوند(1379) - 96/0 - 392/0 67/1- - 08/1 - 08/1 - 51/0 - 23/0 - 75/0 6/0 - 12/0 - - منبع: مطالعات انجام گرفته توسط محققین معرفی شده در این جدول.
به منظور محاسبه انحراف از مسیر تعادلی بلند مدت نرخ واقعی ارز در ایران، سناریو های زیر مورد اجرا قرار گرفته است: سناریو I : با استفـاده از اطلاعات مربوط بـه کششهای حاصل از مطالعه کریمی و راشدی (1380) و ابریشمی (1380) و سایر متغیرهای الگوی تعادل جزیی تجارت (رابطه 8)، انحراف از مسیر تعادلی بلند مدت نرخ واقعی ارز در ایران محاسبه گردیده و نتیجـه حاصل با علامت اختصاری RKA در جدول (پ-1) در پیوست 2 و نمـودار (5) منعکس شده است."