چکیده:
هدف مقاله حاضر، تعیین کمی سیاستهای پولی و مالی بهینه، برای دوره برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور (83 ـ 1379) در نظام نرخ ارز شناور میباشد. برای این منظور، ابتدا یک تابع زیان رفاهی بین دورهای، برای سیاستگذار طراحی شده که در آن بر مجذور انحراف متغیرهای هدف، مانند نرخ رشد اقتصادی، نرخ تورم، نرخ بیکاری، تراز حساب جاری و نسبت کسری بودجه دولت به تولید ناخالص داخلی، از مقادیر هدفگذاری شده آنها در برنامه سوم، جریمه بسته شده است. سپس با استفاده از الگوریتم کنترل بهینه تصادفی«OPTCON»، مقادیر بهینه مخارج سرمایهگذاری و مصرفی دولت و درآمدهای مالیاتی و حجم پول (نقدینگی)، از طریق حداقلسازی تابع زیان رفاهی در شرایط یک سیستم پویای غیرخطی محاسبه شدهاند. مقایسه نتایج حاصل از اتخاذ سیاستهای پولی و مالی بهینه، با نتایج حاصل از اجرای سیاستهای کلان پیشنهادی برنامه سوم، در یک الگوی شبیهسازی شده اقتصاد ایران در نظام نرخ ارز شناور، نشان میدهد که حجم بهینه نقدینگی، مخارج مصرفی و سرمایهگذاری بهینه دولت، نسبت به مقادیر پیشنهاد شده آنها در برنامه سوم کمتر و درآمدهای مالیاتی بهینه، بیشتر از مقادیر پیشنهاد شده آن در برنامه سوم توسعه میباشد. همچنین اتخاذ سیاستهای پولی و مالی بهینه در مقایسه با سیاستهای کلان پیشنهاد شده در برنامه سوم، بهطور قابل توجهی نرخ رشد اقتصادی نسبت کسری بودجه دولت را به تولید ناخالص داخلی و حساب تراز جاری بهبود میبخشند. لذا، نتایج مقاله حاضر میتواند در تدوین برنامه چهارم توسعه و میزان متغیرهای ابزاری کمک نماید.
The purpose of the present paper is a quantitative determination of optimal monetary and fiscal policies under floating exchange rate regime for the country’s third development plan (2000-2004). For this purpose، first، a welfare loss function is designed in which penalized on the quadratic deviation of objective variables such as: economic growth، inflation rate، unemployment، current account and the ratio of government budget deficit to GDP from their optimal control algorithm “OPTCON”، the optimal values of government’s investment and consumption expenditures، tax revenues and money stock (liquidity) are calculated by minimizing the welfare loss function subject to a dynamic nonlinear system. The comparison between optimal monetary and fiscal policies with the Third Plan’s proposed macroeconomic policies shows the optimal values of liquidity، government consumption and investment are lower and the optimal values of tax revenues are greater than the proposed values in the Third Plan. Also، under optimal monetary and fiscal policies، the rate of economic growth، the ratio of budget deficit to GDP and current account will be better compared with the Third Plan’s proposed macroeconomic policies. The results of the present paper could help policy makers design fiscal and monetary policies of the Fourth Development Plan and the optimal values of instrument variables.
خلاصه ماشینی:
"پیوست: جدول(4)ـ فهرست متغیرهای الگوریتم نظام نرخ ارز شناور متغیرهای کنترل مخارج سرمایهگذاری دولت به قیمت اسمی GI مخارج مصرفی دولت به قیمت اسمی GC درآمدهای مالیاتی دولت به قیمت اسمی TAXRN حجم اسمی پول M (نقدینگی) M متغیرهای برونزای بدون کنترل نرخ بهره اسمی بلندمدت در ایالات متحده INTF نیروی کار (جمعیت فعال) LFORCE استهلاک سرمایه به قیمت ثابت 69 DEPR شاخصهای بهای مصرفکننده در ایالات متحده (100=1369) CPIF درآمدهای غیرمالیاتی به قیمت اسمی NTAXRN روند زمانی TIME تفاوت مخارج اسمی مصرف و سرمایهگذاری دولت با مجموع مخارج دولت (جاری عمرانی) DIG متغیرهای حالت (درونزا) تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال 1369 GDPR درآمد قابل تصرف به قیمت ثابت سال 1369 YDR تقاضای کل DEMAND نرخ رشد اقتصادی GGDP نرخ تورم GCPI نرخ بهره بلندمدت واقعی در ایران (نرخ بهبود سپردههای بلندمدت) INTLR بهرهوری نیروی کار PROD متوسط دستمزد نیروی کار AGWR حجم واقعی پول (حجم واقعی نقدینگی) MR نرخ واقعی ارز ERR جمعیت بیکار UN نرخ بیکاری UR نسبت CPI داخلی به خارجی (CPI ایالات متحده) PRICERATIO ادامه جدول(4)ـ فهرست متغیرهای الگوریتم نظام نرخ ارز شناور ذخیره واقعی سرمایه CARP نرخ بهرهبرداری از ظرفیت UTIL کل صادرات ایران به قیمت ثابت سال 1369 EXPORTR حساب تراز جاری به میلیارد دلار CAD کسری بودجه دولت DEF درصد کسری بودجه دولت به GDP در ایران DEFDAR مخارج مصرفی بخش خصوصی به قیمت ثابت سال 1369 CPR واردات به قیمت ثابت 1369 IMPR مخارج سرمایهگذاری ناخالص بخش خصوصی به قیمت ثابت سال 1369 INVPR شاخص بهای مصرفکننده در ایران CPI متوسط دستمزد اسمی AGWN جمعیت شاغل EMP نرخ اسمی ارز ERN نرخ بهره اسمی بلندمدت در ایران INTLN تولید بالقوه GIPPOT شاخص ضمنی قیمت در ایران GDPDEF تولید ناخالص داخلی ایران به قیمت جاری GDP مخارج مصرفی بخش دولتی به قیمت ثابت سال 1369 GCR مخارج سرمایهگذاری بخش دولتی به قیمت ثابت سال 1369 GIR درآمدهای مالیاتی به قیمت ثابت سال 1369 TAXRR پیوست: جدول (5) ـ نتایج حاصل از برآورد معادلات رگرسیونی CPR= 0."