چکیده:
همراهی و تقارن«هنر»به عنوان وجه خلاقیت و نماد روح الهی انسان با«زیبایی»به مثابه مرکز توجه فطری انسان به مبدأ و اصل و خالق خویش،در اکثریت قریب به اتفاق مکاتب و تمدنها به انحاء و با مراتب مختلف مورد تذکر و توجه قرار میگیرد.طبیعتا برای زیبایی و هنر و ویژگیهای آنها بنا به جهانبینی و اعتقادات هر جامعهای تعاریفی در دست میباشد که تفاوتهایی با یکدیگر داشته و هر کی بر ساحت یا ساحتهایی از حیات انسان و با شدت و ضعف متفاوت متمرکز میباشند.مقاله حاضر بر آن خواهد بود تا ویژگیهای زیبایی آن وجه از هنرهای ایرانی را که با الهام از تعالیم اسلام و در جهت تجلی کالبدی بخشیدن به اصول مبانی و ارزشهای اسلامی ایفای نقش نمودهاند مورد شناسایی قرار دهد.این ویژگیها تحت سه سرفصل اصلی یعنی«وحی:منشا و اصل و الگوی اولیه زیبایی در تفکر اسلامی»،«مبانی حکمی و نظری زیبایی»و«تجلیات کالبدی زیبایی در آثار هنری»مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار خواهند گرفت.
خلاصه ماشینی:
"معماری اسلامی ایران مقولهای دیگر از هنر ایرانی است که سخن از زیبایی آن هیچگاه
زیبایی مطرح در کلام الهی را به عنوان ریشه وحیانی زیبایی هنر اسلامی ایرانیان و به
کاربرد تعبیر ریشه وحیانی داشتن زیبایی در هنر اسلامی بیانگر این امر است که معنا
همین روند در خطاطی نیز که یکی از هنرهای والای ایرانیان بوده و در مرحله کتابت قرآن کریم به هنر قدسی بدل میگردد به وضوح مشهود است.
در اسلام است که به تجلی خداوند بودن جملگی اشیاء عالم(و بالنتیجه زیبایی آنها)
برای نمونه ابن عربی را عقیده بر این است که همه اشیاء در عقل الهی به
هنر ایرانیان مسلمان نیز ملحوظ گردیده آن است که این تجلی نباید به عنوان تجلی مادی
به این ترتیب است که هنر و علم و دانش و حتی اعمال روزمرهء آنها
آسمانها و زمین است،52از زوایا و وجوه متنوعی قابل بررسی بوده و بسیاری اصول را میتوان از آن منبعث دانست،که ذیلا به برخی از آنها به عنوان ویژگیهای زیبایی هنر
نمونه تجسم تصویر انسان و موجودات جاندار هیچگاه در میان ایرانین به عنوان هنری قدسی و حتی دینی و معنوی مطرح نبوده است.
این اصل زیبا و معنوی الهامبخش هنرمندان ایرانی مسلمان بوده است که در آثار
آن که از مختصاتی که برای هنر اسلامی مطرح است تبعیت مینمایند،اکثرا مرکزی را نیز
قرآن کریم به عنوان مخلوق الهی که نور است و عامل هدایت ،برای قابل فهم بشر شدن لباس کلام پوشیده است،و البته واجد بطونی نیز معرفی"