چکیده:
طرح مساله: سالمندی دوران حساسی از زندگی بشر است. توجه به نیازها و مسایل آن از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. یکی از حوزه های نیازمند توجه بیشتر در زندگی سالمندان، کیفیت زندگی آنان و عوامل موثر بر آن می باشد. کیفیت زندگی در سالمندان به معنای تاکید بیشتر بر سیاست اجتماعی و اصلاح اهداف اجتماعی است. این مطالعه بر آن است تا ضمن تعیین وضعیت کیفیت زندگی سالمندان به بررسی نقش حمایت های اجتماعی در این زمینه بپردازد.
روش: این تحقیق از نوع علی ـ مقایسه ای می باشد که اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه های کیفیت زندگی مخصوص سالمندان (لیپاد) و پرسشنامه حمایت اجتماعی نوربک (NSSQ) در یک نمونه 100 نفری از سالمندان منطقه 2 تهران جمع آوری شده است و برای تحلیل داده ها از آزمونهای رگرسیون و ضریب همبستگی استفاده شده است.
یافته ها: نمرات کیفیت زندگی مردان سالمند در دامنه72 - 28 با میانگین (SD=13.83) و نمرات کیفیت زندگی زنان سالمند در دامنه 70-27 با میانگین (SD=12.50) قرار دارند. همچنین با استفاده از آزمون همبستگی مشخص شد که بین انواع حمایت اجتماعی (عاطفی، ساختاری، کارکردی، مادی) و کیفیت زندگی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد (p<0.05). با انجام تحلیل رگرسیون چندگانه و وارد شدن انواع حمایت های اجتماعی به مدل، مشخص شد که حمایتهای عاطفی و ساختاری پیش بینی کننده های معنادار کیفیت زندگی سالمندان می باشند.
نتایج: حمایت عاطفی، بیشترین تاثیر را بر کیفیت زندگی سالمندان داشت و انواع حمایت اجتماعی بیشترین همبستگی را با بعد اجتماعی کیفیت زندگی داشتند. بنابراین توجه به عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت در سالمندان، از جمله حمایت های اجتماعی از اهمیت شایانی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
"پرسشنامه کیفیت زندگی لیپاد در سال 8991 توسط دیگو و همکاران تهیه و در سه شهر لیدن در هلند،پادوا در ایتالیا و هلسینکی در فنلاند مورد پژوهش قرار گرفت و به عنوان یک ابزار بین المللی و فاقد بار فرهنگی در همه گروههای سالمند و در جوامع مختلف به سهولت قابل استفاده میباشد (Bailey,2003) .
جدول 2:توزیع مقایسهای نمرات کیفیت زندگی کل و ابعاد آن به تفکیک جنسیت (به تصویر صفحه مراجعه شود) به منظور بررسی رابطه بین انواع حمایتهای اجتماعی و کیفیت زندگی ابتدا با استفاده از آزمون همبستگی معنادار بودن این روابط مورد بررسی قرار گرفت.
جدول 43:ضریب همبستگی بین کیفیت زندگی کل و ابعاد آن با انواع حمایت اجتماعی (به تصویر صفحه مراجعه شود) برای تحلیل رگرسیون چندگانه،ابتدا با استفاده از جدول تحلیل پراکنش(آنالیز واریانس)یکطرفه معنیداری کل مدل رگرسیون مورد آزمون قرار گرفت و مطابق جدول 4 تأیید شد.
در این مطالعه نیز رابطه بین انواع حمایت اجتماعی و بعد اضطراب و افسردگی کیفیت زندگی تمام روابط معنادار و منفی میباشند که منفی بودن این روابط دقیقا مورد انتظار بوده است؛سالمندانی که حمایتهای اجتماعی بیشتری دریافت میکنند احساس اضطراب و افسردگی کمتری دارند که نشان میدهد حمایت اجتماعی میتواند به عنوان یک ابزار مناسب و کمهزینه برای کاهش اضطراب و افسردگی در سالمندان به کار رود.
نتایج این مطالعه،معناداری رابطه حمایت ساختاری با کیفیت زندگی را هم از طریق همبستگی و هم از طریق رگرسیون مورد تأیید قرار داده است که شاید بتوان به اهمیت شبکهها و ارتباطات اجتماعی و حضور در انجمنها به عنوان عاملی برای افزایش عزت نفس سالمندان اشاره نمود."