چکیده:
الگوی اقتصاد دانایی که از ناحیه داناییمحوری فعالیتها پدیده توسعهیافتگی را
واکاوی مینماید، بعنوان یک الگوی توسعه فراگیر قابل طرح است که برای تبیین فرایند
وصول به توسعه، توانمندی قابل توجهی دارد. در این مقاله، برتری نسبی این الگو در
مقایسه با الگوهای پیشین توسعه ارائه و روششناسی آن تبیین میشود. همچنین با
بهرهگیری از بانک اطلاعاتی ـ نرمافزاری مؤسسه بانک جهانی، وضعیت اقتصاد دانایی
ایران مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرد؛ توجه به مقوله دانایی که در سند
چشمانداز 20 ساله کشور و در برنامه چهارم توسعه بعنوان یکی از محورهای اساسی مطرح
شده، حائز اهمیت بسیار است.
خلاصه ماشینی:
"همچنین، روششناسی اقتصاد دانایی که دامنه وسیعی از متغیرها حول چهار محور اساسی (یعنی آموزش و توسعه منابع انسانی، نظام کارای نوآوری و اختراعات، زیرساخت پویا و کارآمد فناوری اطلاعات و ارتباطات، و رژیم انگیزش اقتصادی و نهادی مناسب) را در بر دارد، به تفصیل توضیح داده و بطور تجربی وضعیت اقتصاد دانایی ایران در مقایسه با سایر کشورها با بهرهگیری از دادههای آماری و نرم افزاری شبکهای مؤسسه بانک جهانی مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد.
همانگونه که ملاحظه میشود، کشور استرالیا در سه رکن از ارکان اقتصاد دانایی یعنی نظام انگیزش اقتصادی، زیرساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه منابع انسانی موقعیت نسبتا مناسبی در بین 100 کشور مورد مطالعه داشته اما در زمینه نظام کارآمد نوآوری و اختراع (از نظر تعداد محقق در فعالیتهای تحقیق و توسعه، تجارت محصولات صنعتی، و تعداد مقالات منتشر شده در نشریات علمی ـ فنی) عملکرد چندان موفقی نداشته است.
به هرحال، مجموعه شواهد و تحلیلهای فوق در ارتباط با ایران، حاکی از آنست که در زمینه توسعه ظرفیتها، وضعیت ایران به متوسط جامعه آماری تمایل دارد اما در خصوص استفاده از ظرفیتهای دانایی برای تحقق توسعه اقتصادی ـ اجتماعی، شاخصها وضعیت چندان مناسبی را تصویر نمیکنند؛ این مسئله از قسمت "ب" نمودار (2) و نیز نمودار (3) بخوبی قابل استنباط است.
OECD (1996); Measuring What People Know; Human Capital Accounting for the Knowledge Economy, Paris, OECD.
E. Aubert (2000); The Development of Knowledge-based Economies in the Middle East and North Africa: KEY FACTORS, World Bank.
World Bank (1980); World Development Report 1980, New York, Oxford University Press.
_______ (1991); World Development Report 1991: The Challenge of Development; Investing in People, Oxford, Oxford University Press."