چکیده:
دشت خوزستان، بنابر کیفیت خاص جغرافیایی خود از نظر جنس خاک و تعداد رودخانه های پرآبی که از فلات ایران به آن سرازیر می گردد ، یکی از حاصل خیزترین دش تهای جهان است. این دشت، از دوران های قدیم محل سکونت گرو ه های بشری بوده و اقوام بسیاری در آن مستقر بود هاند که امروزه بقایای شهرها و روستاهای آ نها به شکل تپه هایی دیده می شود. بزر گترین نمونه ی این تپه ها را می توان در کنار شهر فعلی شوش مشاهده کرد که در زیر آ نها مجموع های از تاریخ و تمدن خوابیده است به دوره ای از تاریخ و تمدن ایران و جهان تعلق دارد. اهمیت شهر شوش که سال ها پایتخت دولت های مقتدر ایلام و هخامنشیان بوده و اهمیتی که در جهان امروز دارد ما را بر آن داشت تا نگاهی به گذشته ی این شهر کهن بیندازیم.
خلاصه ماشینی:
"بزرگترین نمونهی این تپهها را میتوان در کنار شهر فعلی شوش مشاهده که در زیر آنها مجموعهای از تاریخ و تمدن خوابیده است به دورهای از تاریخ و تمدن ایران و جهان تعلق دارد.
پروفسور آلدن اظهار میدارد که:«احتمالا شهر شوش مرکز مهم مبادلات تجاری و فرهنگی بین این دو قطب بوده و نقش سیاسی مهمی را ایفا کرده است»(پیشین،381-681).
متون دیگری که در شوش به دست آمده راجع به مسافرتهای تجارتی تذکراتی داده ولی محلی را که این مبادلات با آنجا انجام میشده ذکر نکرده (به تصویر صفحه مراجعه شود) است.
به نظر میرسد شهر شوش مرکز مبادلات و دادوستد فرواردههای تجارتی بین همسایگان خود بوده است؛و به خصوص مبادلات با نواحی کوهستانی در این مرکز تنظیم میشده است.
(دیاکونف،723 و 823) شوش پایتخت هخامنشیان با وجود آنکه شوش به دست آشوریها با خاک یکسان شد و مردمش کشته یا آوناره شدند و همهی آثار تمدنی آن به نابودی کشانیده شده،یا به آشور انتقال یافت،معهذا باتوجه به تمدن چند هزار سالهای که داشت،خود،این قابلیت را داشت که بار دیگر احیا شود و پایتخت شاهنشاهی هخامنشی گردد.
(فرای:361 و 461)بنابراین بعد از سرکوب شورشها، داریوش برای نشان دادن قدرت خود و برای آنکه آیندگان را گواه جلال و عظمت خویش سازد،در شوش که به پایتختی انتخاب کرده بود شروع به ساختن کاخ باشکوهی نمود(بریان:973 و زرینکوب:741)بنابراین از این زمان شهر شوش در قلب شاهنشاهی تبدیل به پایتخت سیاسی هخامنشیان تا پایان این امپراطوری گردید.
از دیگر شاهان هخامنشی در شوش اثری نمیبینیم، ولی میدانیم این شهر تا پایان حکومت هخامنشی اهمیت و اعتبار خود را حفظ کرده بود."