چکیده:
ائمه طاهرین(ع)به عنوان امیران سخن و جلوداران کاروان هدایت،و راسخان در علم همواره رسالت تبیین و تفسیر آیات قرآن کریم را بر عهده داشتند.پیشوایانی که حقیقت طیبه قرآنند و قرآن ناطق،به طوری که در مراحل مختلف زندگی پربارشان به شیوه های مختلف،آیات الهی را تبیین می نمودند.امام سجاد(ع)یکی از حلقه های آن سلسله نور و نجات است که به تفسیر کلام وحی و ارائه آموزه های قرآنی در قالب دعا و نیایش پرداخت و ازآن جهت که از نظر محتوا و ساختار و درون مایه رابطه ای عمیق میان صحیفه سجادیه و قرآن وجود دارد،آن را(اخت القرآن) نامیده اند.این مقاله با عنوان»قرآن،از چشم انداز صحیفه سجادیه«در صدد بررسی جلوه های آشکار و نهان آیات الهی در این کتاب گران سنگ است.در این پژوهش ابتدا به معرفی صحیفه سجادیه پرداخته شد و آن گاه تاثیر و بازتاب قرآن در صحیفه پیرامون موضوعات ستایش خداوند،قرآن و مرگ،قیامت و شیطان با ارائه مصادیقی از ادعیه،مورد پژوهش قرار گرفت و در پایان این نتیجه بدست آمدکه صحیفه سجادیه آیینه تمام نمای قرآن است.
خلاصه ماشینی:
"(دعای اول،فراز5) این کلام امام سجاد(ع)»حل«یا»تحلیل«از آیات متعددی است که در قرآن کریم آمده و بیانگر آن است که خداوند برای موجودات و مخلوقاتش رزق و روزی معینی عنایت فرموده است.
در جای دیگر فرموده است: »…و هون با لقرآن عند الموت علی انفسنا کرب السیاق،و جهد الأنین،و ترادف الحشارج،إذا بلغت النفوس التراقی،و قیل من راق؛وبه وسیله قرآن هنگام مرگ اندوه جان کندن و سختی ناله کردن و پی در پی بودن ناله های وقت جان کندن را بر ما آسان فرما،آن گاه که جان ها به گلوگاه می رسند و گفته می شود که درمان کننده کیست؟« واژه»راقی«به دو معنا آمده است؛اگر»راقی«را به معنای صعود و بالا رفتن بگیریم در عبارت فوق مناسب نیست.
امام سجاد(ع)در صحیفه سجادیه با الهام از قرآن کریم از شر شیطان و دشمنی و نیرنگش به خدا پناه می برد و می فرماید: »اللهم انا نعوذ بک من نزغات الشیطان الرجیم،و کیده و مکائده«؛بار خدایا ما به تو پناه می بریم از وسوسه های شیطان رانده شده واز حیله و چاره جویی و مکرهای او«.
(دعای هفدهم، فراز1) درقرآن کریم آیاتی وجود داردکه به وسوسه های شیطان وپناه بردن به خداوند تعالی اشاره دارد؛همان طور که امام سجاد(ع)نیز در این فراز به آن اشاره کرده اند؛که»حل« یا»تحلیل«ازسوره اعراف وفصلت است:»وإما ینزغنک من الشیطان نزغ فاستعذ بالله إنه سمیع علیم«(اعراف،200/7)؛اگر وسوسه ای از شیطان تو را برانگیزاند به خدای پناه بر که شنوا وداناست."