«جمع و تفرقه» - مجله ارمغان مقاله

"حمدت اله العالمین بوحدة و نزهته عن وحدة عددیة و بعد فهذا حکمة العارفین من‌ بیاناتنا لمیة من ادلة ایانادیا لحق هذا کتابنا و ینطق بالحق فخذه بقوة اقول بفضل الله جل جلاله‌ بقول یزیل الشرک شرک الجهالة فان سبیل الله جل جلاله‌ له نهج افاقیة انفسیة و للاول الایمان و العقل تابع‌ کذا العلم و الثانی بری بالبصرة فها یحصل العلم الیقینی رویه‌ لایات افاقیه ظاهریة لا حساس عقل تلک الایات یحصل‌ توجهه بالحضرة الاحدیة وها یحصل الثانی بتصقیل باطن‌ و الغاء غیر الله عن ذی السریرة تجلی روح و هو عند اولی النهی‌ باعمال قلب و هو حق الطریقة «جمع و تفرقه» لفظ جمع در اصطلاح صوفیان عبارت است از رفع مبانیت و اسقاط اضافات و افراد شهود حق تعالی. چه حکم جمع تعلق بروح دارد و حکم تفرقه تعلق بقالب. پس عارف مستحق پیوسته بروح که محل مشاهده‌ است در عین جمع بود و بقالب که آلت مجاهده است در مقام تفرقه."