چکیده:
حدیث به عنوان مفسر و مبین قرآن کریم، دومین منبع استنباط احکام اسلام میباشد. بنابراین بحث پیرامون چگونگی نقل و کتابت حدیث، از زمان رسول خدا(ص) تا کنون از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و محدثین اسلامی در اینباره تحقیقات گستردهای انجام دادهاند و اکثر آنها بر مرسوم بودن نقل شفاهی حدیث در زمان رسول خدا تاکید کردهاند. اکثر علمای شیعه با بررسی دلایل روایی، تاریخی و عقلی، بر این باورند که حدیث در زمان رسول خدا علاوه بر نقل شفاهی، به صورت مکتوب نیز توسط برخی از صحابه از جمله امیرالمومنین(ع) ثبت شده و از این طریق به نسلهای بعد منتقل شده است.
As an exegesis and description of Quran, Hadith is a secondary resource for eliciting Islamic precepts. This is, therefore, why narrating and writing it down had been focused on since the time of the Holy Prophet. Many researches have been done which mostly have showed the currency of oral narration of Hadith at the time of the Prophet. What the Majority of Shiite scholars, considering the historical, intellectual, and traditional reasoning, hold is that during the time of the Prophet, Hadith not only had been orally narrated but also, by some companions like Ali –peace be upon him-,had been written and that was how it transferred to the preceding generations.
خلاصه ماشینی:
جمالالدین قاسمی، صاحب کتاب قواعدالحدیث، پس از ذکر این حدیث در توضیح آن نوشته است : علت آن که به برخی از محدثین از جمله سفیان (ثوری)، ابن راهویه و بخاری لقب امیرالمؤمنین دادهاند، همین روایت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بوده است، زیرا آن حضرت حامل و ناقل روایات خود را خلیفه خویش نامیده است (قاسمی، 1360ق، 48).
به این بیان، نقل و گسترش این گفتار از سوی پیامبر با منع تدوین حدیث منافات دارد چرا که این احادیث به روشنی به ترغیب امت به کتابت حدیث و ثبت و ضبط گزارشها دلالت میکند و پر واضح است که همه اینها نشانگر ثبت حوادث و گزارشها و آگاهیها است و آنچه در این جهت به کار میآید مورد تکریم و تعظیم پیامبر(ص) بوده، حال آیا میتوان گفت که کتابت حدیث و سنت رسول الله از این قاعده مستثنی بوده و مکروه است ؟ افزون بر اینکه بسیاری از این احادیث، دربارة ترغیب به کتابت و ستایش قلمداران درباره نگارش حدیث و نگارندگان آن است و چنین است که بسیاری از قائلین به جواز وقوع کتابت در عصر پیامبر(ص) بدان استدلال کردهاند (حسینیجلالی، 108).
وی که پیش از این حدیث، احادیث دیگری نیز نقل کرده است، تأکید میکند که ما جواز کتابت در عصر پیامبر را از موارد و مواضع مختلفی از سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در مییابیم، و آنگاه پس از بحثی سودمند میآورد: من بر این باور هستم که حدیث ابن عباس « ائتونی بکتاب ...