چکیده:
بررسی نقش مدیریت در افزایش بهرهدهی نهاد وقف است.نویسنده معتقد است که وقف تنها یک عمل عبادی نیست،بلکه بعد اقتصادی آن نیز مهم است؛ازاینرو مانند هرعمل اقتصادی دیگر،افزایش بهرهدهی آن باید مد نظر قرار گیرد.این کار هم جز با یک مدیریت منسجم و دارای برنامه میسر نمیشود. وی نخست از ضرورت افزایش بهرهدهی سخن میگوید.سپس روشهای این امر را بازگو میکند.آنگاه از اصلاحات تشکیلاتی و بهرهگیری از روشهای نوین ادارهء وقف یاد کرده،شاخصهای بهرهوری و کارآمدی را مطرح میکند که عبارت است از تداوم،تأمین نیازهای ضروری جامعه،شمول،تخصص و دلسوزی مدیریت وقف،تأمین غایات و اهداف شریعت.در ادامه با تفصیل بیشتر از روشهای افزایش بهرهدهی سخن میگوید و دامنهء این امر را به نظام آموزشی و نیروی انسانی میکشاند.در نهایت هم از آثار بهرهوری و شناسایی متغیرهای آن سخن میگوید.
خلاصه ماشینی:
"روشهای ذیل برای کاستن از اتلاف وقف مؤثر است: -برنامهریزی درازمدت و کوتاهمدت (روزانه،هفتگی و ماهانه)؛ -کمیسازی اهداف هربخش تا هر فرد بداند در ظرف مثلا یک روز کار، فلان هدف کمی را باید به دست آورد؛ -سازماندهی و زدودن کارهای موازی و تکرار فعالیتها و جلوگیری از تداخل مسئولیتها؛ -افزایش کارآیی نیروی انسانی با آموزش و کمکردن غیبتها و خستگیهای بیمورد و ایجاد شور و نشاط حتی با موسیقی؛ -رهبری و مسئولیتپذیری با تفویض اختیارات،توجیه نیروها و تسلط بر امور؛ -کنترل نیروها با ممانعت از تلفنهای زیاد،از زیر کار فرار کردن،گفتگو و مزاح و یا منازعات؛ -نظم دادن به فعالیتها با سازماندهی خط و مراحل تولید؛ -رفع عوامل کاهش بهرهوری مانند:نداشتن انگیزه،تأخیر در تحویل محصولات و خدمات،افزایش هزینههای تولید و بازاریابی،وجود ضایعات مثل ضایع کردن مواد،زمان،کار،پول،یا مثلا پاداش بیمورد؛ -تقسیم سود حاصل از بهرهوری بین سازمان و پرسنل با استفاده از طرحهایی چون ایمپروشر؛ -یک روش در افزایش بهرهوری، ایمپروشر (Improshere) یعنی طرح سهیم کردن کارکنان در سود حاصلهء ناشی از افزایش بهرهوری است.
جامعهء وقفی در مقیاس کوچکتر اگر صاحب درآمدهای مشروع باشد، به راحتی میتواند به اهدافش برسد؛ بنابراین بهرهوری تأثیرات زیادی در زمینههای مختلف دارد که به برخی از آنها اشاره میشود: الف-پیشبرد فرهنگ دینی و تربیت مردم با دیانت؛ ب-کارهای زیربنایی و خدمات مذهبی مانند روضهخوانی و برگزاری مراسمی از این قبیل؛ ج-سنت وقف همبستگی اجتماع بین گروههای مختلف جامعه از جمله اغنیا و فقرا را بیشتر میکند و از تضادهای طبقاتی به میزان قابل ملاحظهای میکاهد؛ د-وقت نهادی است که مشارکت مردم را امور اجتماعی افزایش میدهد و واقف با اقدام آزادانه و داوطلبانهء خود، با تخصیص بخشی از دارایی،مراکزی عام المنفعه چون مدرسه،بیمارستان،کتابخانه و از این قبیل را به وجود میآورد؛ هـ-اوقاف از طریق فراهم ساختن امکانات مالی برای عالمان و محققان موجبات توسعهء علمی و نهایتا توسعهء اقتصادی و اجتماعی را فراهم میسازد؛ و-وقف وسیلهای است برای توزیع مجدد ثروت و حمایت اقشار آسیبپذیر بدون آنکه هزینهای بر بودجهء دولت تحمیل کند."