چکیده:
امروز ترس از جرم(احساس ناامنی)به واقعیت اجتماعی متمایزی حتی مهمتر از خود جرم مبدل شده است.بیشتر پژوهشهای انجام گرفته در این خصوص به شکل توصیفی بوده و تلاشهای سیستماتیک چندانی برای شناخت عوامل مؤثر بر آن به عنوان یک مسئلهء اجتماعی،صورت نگرفته است.با این حال نتایج حاصل از این معدود پژوهشها نشان میدهد احساس امنیت(ذهنی)به اندازهء خود امنیت(عینی)در جامعه وجود ندارد. از این گذشته ترس از جرم و ناامنی از عوامل متعددی در سطوح خرد،میانه و کلان متأثر بوده و مقولهای صرفا امنیتی و انتظامی نمیباشد.پژوهش حاضر دو هدف عمده را تعقیب میکند.اول بررسی متون نظری و تجربی مرتبط با ترس از جرم و احساس ناامنی(جانی و مالی)دوم،تعیین میزان ترس از جرم و برخی عوامل مؤثر بر آن.یافتههای تحقیق حاضر که به شیوهء پیمایش مقطعی بر روی نمونهای از شهروندان زنجانی صورت گرفته،نشان میدهد احساس ترس نسبتا اندکی در میان این پاسخگویان وجود دارد و عوامل فردی(مثل سن:جنس،درآمد خانوار،تحصیلات)در مقایسه با عوامل زمینهای(تلقی از خطر قربانی شدن،رضایت از محل،نگرش به پلیس و منطقهء سکونت)از توان تبیینی لازم برخوردار نیستند.
خلاصه ماشینی:
یافتههای تحقیق حاضر که به شیوهء پیمایش مقطعی بر روی نمونهای از شهروندان زنجانی صورت گرفته،نشان میدهد احساس ترس نسبتا اندکی در میان این پاسخگویان وجود دارد و عوامل فردی(مثل سن:جنس،درآمد خانوار،تحصیلات)در مقایسه با عوامل زمینهای(تلقی از خطر قربانی شدن،رضایت از محل،نگرش به پلیس و منطقهء سکونت)از توان تبیینی لازم برخوردار نیستند.
همچون سایر کشورها،ترس از جرم یکی از دغدغههای اصلی محققان و مسئولین انتظامی و امنیتی کشور ما بوده با این حال بیشتر پژوهشهایی که در حوزهء احساس ناامنی در ایران انجام شده حالت توصیفی داشته و به تبیین مسئله و شناسایی علل و عوامل مؤثر بر آن توجه کافی مبذول نشده است(نگاه کنید به کرامتی،4831 و کرامتی،5831).
کدام عوامل فردی و زمینهای با میزان احساس ناامنی شهروندان زنجانی مرتبطاند؟ قبل از پرداختن به متون نظری و کارهای تجربی صورت گرفته در خصوص ترس از جرم، ضروری است به بررسی مفهوم سازهء ترس از جرم و دیدگاههایی که در خصوص این سازه و تعاریف آن وجود دارد پرداخته شود زیرا آشفتگیهای مفهومی زیادی در این حوزه به چشم میخورد.
فرضیهء آسیبپذیری1 در مقایسه با فرضیهء قربانی شدن مستقیم که خطر عینی قربانی شدن2را عامل تعیینکنندهء ترس از جرم در نظر میگیرد،فرضیهء آسیبپذیری بر تلقی افراد از میزان آسیبپذیری تأکید دارد؛ به عبارت دیگر آنهایی که در مقایسه با دیگران خود را آسیبپذیرتر تصور میکنند،احساس ناامنی بیشتری میکنند(بور،7002؛فرگوسن و میندل،7002)اسکوگن و مکثفیلد دو مؤلفهء متمایز برای آسیبپذیری شخصی از جرم ارائه دادند: 1.