چکیده:
خداشناسی یکی از بنیادیترین دغدغههای فکری کودکان است که تعلیم آن به کودک با ظرافتهای خاصی همراه است. قرآن و مفاهیم دینی از بزرگترین پشتوانههای انواع شعر فارسی از جمله شعر کودک است. هدف این مقاله بررسی چگونگی شاعرانه ساختن خداشناسی در شعر کودک و اشعار شاعران معاصر کودک است. انتخاب اشعار به صورت تصادفی و بر اساس گروه سنی «ج» و «د» بوده و این سوالات در مقاله مطرح شده است که نحوۀ معرفی خدا در شعر کودک چگونه است؟ چه ابزارهایی برای بیان شاعرانه در این راستا بسامد بالایی دارد؟ روش تحقیق، تحلیل محتوایی است که به شیوۀ کتابخانه ای انجام گرفته است. بحث مقاله در چهار محور اصلی تنظیم شده است که در هر محور شیوه های مختلف معرفی خدا به کودک همراه با شگردهای شاعرانه بحث شده است. تشخیص، تشبیه و موسیقی اشعار از عمده ترین ابزارهای شاعرانه ساختن مفهوم خداشناسی در شعر کودک است.
خلاصه ماشینی:
مسئله این تحقیق آن است که نشان دهد شاعران ادبیات کودک، چگونه با استفاده از قرآن، این اصل را آموزش داده و از چه شگردهای ادبی و هنری برای شاعرانه ساختن و ایجاد تناسب میان اندیشه و سطح فکری مخاطب استفاده کردهاند؟ پیشینه تحقیق در زمینه تاثیر قرآن بر شعر فارسی تاکنون تحقیقات فراوانی به صورتهای مختلف مقاله، کتاب و پایاننامه انجام گرفته است.
در این راستا عناصر زیبایی شناسانه از مهمترین مؤلفه های اعتباربخشی شعر کودک و جذب آنان به سوی خود است « علاوه بر وزن و قافیه و ردیف که به عنوان ابزارهای تغییر دهندة نثر به نظم در سطح زبان، دخل و تصرف می کنند، عناصر دیگری نیز در این زمینه دارای اهمیندکه با کارکرد متنوع خود، بر بار موسیقیایی زبان می افزایند»(سلاجقه، 1387: 343) در شعر زیر شاعر به کمک صورخیال، موسیقی درونی و بیرونی، تکرار و صنعت سیاقه الاعداد در صدد افزایش آهنگ و موسیقی بیشتر برای برقراری ارتباط موثر و جذب کودک است: شبنم از اوست، آفتاب از اوست/ آتش و باد و خاک و آب از اوست/ در دل باغ و کهکشان هر شب/ شاخه روشن شهاب از اوست/ گریه ابر و خنده خورشید/ نور باران ماهتاب از اوست/ سبزی و زردی و بهار و خزان/ رنگ و بوی گل و گلاب از اوست/ غم و شادی و مهر و بیم و امید/ هرچه خواندیم در کتاب از اوست/ روی دفتر اگرچه نام من است/ همه شعر های ناب از اوست.