چکیده:
نفتی،بهطور متوسط 90/82 درصد بوده است.مجموع برداشتها از حساب ارزی همه ساله روند افزایشی داشته است و این برداشتها،موجب افزایش نقدینگی و تورم شده است.تسهیلات پرداخت شده به بخش غیردولتی در طی سالهای برنامه، کمتر از اعتبار اسنادی گشایشیافته،قراردادهای منعقده و طرحهای مصوب بوده است. حساب ذخیره ارزی،بر طبق ماده 60 قانون برنامه سوم توسعه،بهمنظور ایجاد ثبات در درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت خام و تبدیل وجون آن به انواع ذخایر و سرمایهگذاریها و تحقق اهداف برنامه سوم به وجود آمد.هدف مقاله حاضر،بررسی مسائل و عملکرد این حساب،در طول برنامه سوم است.نتایج نشان میدهد که برداشتهای دولتی،بیش از سقف مجاز بوده است.در واقع،نسبت مجموع برداشتهای دولتی به بخش غیردولتی در طی دوره مذکور،4/53 برابر بوده است.در حالیکه حداکثر سقف قانونی برداشتهای دولتی،50 درصد موجودی این حساب است.برداشتهای بخش غیردولتی نیز کمتر از سهم این بخش و معادل 24/87 درصد در طی دوره مذکور بوده است.همچنین بودجه ارزی،بیش از مصوبات قانون برنامه سوم بوده و مبلغ واریزی به حساب،نسبت به مازاد درآمد
Iran’s Foreign Exchange Reserves Account (FERA) was established according to the article 60 of Iran’s Third Development Plan Law with the aim of stabilizing oil exports revenues، diverting FERA funds into other reserves and investments as well as materializing the Third Development Plan goals. This paper tries to investigate the issues related to and the performance of the FERA within Iran’s Third Development Plan period. The findings of this study indicate that governmental withdrawal from the account has exceeded the permitted limits. Governmental sector’s withdrawal sum proportion was 4.53 in contrast to that of non-governmental sector during the Third Development Plan period. Iran’s foreign exchange budget exceeded the Third Development Plan regulations within the period. Meanwhile، the sum deposited into FERA was 90.82 percent of oil revenues surplus. FERA withdrawal sum increased yearly. Such withdrawals led to increasing liquidity and inflation. Facilities paid to non-governmental sector were less than opened letters of credit، concluded contracts and approved programs within the Third Development Plan period
خلاصه ماشینی:
"6. مقررات ناظر بر حساب ذخیره ارزی کشور در ماده 06 قانون برنامه پنج ساله سوم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی(3831-9731) بیان شده است:«بهمنظور ایجاد ثبات در میزان درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت خام در برنامه سوم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و تبدیل داراییهای حاصل از فروش نفت خام به سایر انواع ذخایر و سرمایهگذاری و فراهم کردن امکان تحقق فعالیتهای پیشبینی شده در برنامه،دولت مکلف است با ایجاد حساب ذخیره ارزی حاصل از صادرات نفت خام، فعالیتهای زیر را انجام دهد: الف-از سال 0831،مازاد درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت خام نسبت به ارقام پیشبینی شده در جدول شماره(2)این قانون،در حساب سپرده دولت نزد بانک مرکزی با نام"حساب ذخیره ارزی حاصل از صادرات نفت خام"نگهداری میشود.
ج-به دولت اجازه داده میشود از طریق شبکه بانکی داخلی و بانکهای ایرانی خارج از کشور، به صورت تسهیلات با تضمین کافی،حداکثر معادل 05 درصد از حساب ذخیره ارزی را برای سرمایهگذاری و تأمین بخشی از اعتبارات موردنیاز طرحهای تولیدی و کارآفرینی صنعتی،معدنی، کشاورزی،حملونقل و خدمات فنی مهندسی بخش غیردولتی استفاده کند که توجیه فنی و اقتصادی آنها به تأیید وزارتخانههای تخصصی ذیربط رسیده است.
د-استفاده از وجوه"حساب ذخیره ارزی ریالی"برای تأمین هزینههای عمومی دولت،صرفا در صورت کاهش درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت خام نسبت به رقم مصوب و عدم امکان تأمین اعتبارات مصوب از مالیات و سایر منابع مجاز خواهد بود و استفاده از آن برای تأمین کسری ناشی از درآمدهای غیرنفتی بودجه عمومی دولت ممنوع است."