چکیده:
فلسفه دین که امروزه به عنوان یک علم شناخته میشود پیشینه چندانی ندارد. در این مقاله میکوشیم پس از تبیین ابعاد مختلف فلسفه دین تمایز آن را با کلام قدیم، کلام جدید، و الاهیات نشان دهیم. تعریف فلسفه دین تابعی از تعریف فلسفه و دین است. با توجه به اینکه تعاریف متعددی از فلسفه و دین وجود دارد، طبعا تعاریف فلسفه دین نیز یکسان نیست. تعریف مورد پذیرش از فلسفه دین در این مقاله عبارت است از: فعالیتی عقلانی یا در جهت معقولیت و توجیه مولفهها و آموزههای اصلی دین و سازواری آنها با یکدیگر و یا درجهت نفی آنها و نیز ارزیابی نقادانه از آنها.
The philosophy of religion as a discipline has no long history. Explaining
various dimensions of philosophy of religion, this paper tries to distinguish it
from apologetic, contemporary and ancient theology. The definition of
philosophy and religion determine the definition of philosophy of religion and
given their various definitions, the philosophy of religion has different
definitions. The accepted definition of philosophy of religion in this paper is
as follow: a rational activity aimed to justify or reject the main doctrines of
religion and their consistency with each other, and to evaluate them critically.
خلاصه ماشینی:
"این گروه خود دو دستهاند:دسته نخست همچون جان هیک،جان هاسپرز،پراودفوت، هوبلینگ و برایتمن،فلسفه دین را همان تبیین فلسفی باورهای دینی و دفاع عقلانی از آنها میدانند.
1) همانند آنچه راجع به فلسفه علم و فلسفه هنر گفته میشود،فلسفه دین نیز به معنای پژوهش عقلانی در خصوص ادیان و پدیدارهای دینی دانسته میشود.
دسته دوم همچون مایکل پترسون معتقدند فلسفه دین«تحقیق فلسفی درباره مسائل اساسی راجع به دین است یا کوششی است برای تحلیل و بررسی انتقادی اعتقادات دینی».
پرسش مهم دیگر این است که آیا کلام جدید تفاوت ماهوی با کلام قدیم دارد و علمی جدید و مستقل محسوب میشود،یا آنکه پسوند جدید صرفا به وجود مسائل و پرسشهای نو در اندیشه کلامی اشاره دارد،و دلالتی بر تغییر ساختار علم کلام و تولد علم جدیدی ندارد؟این دیدگاهها را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد: 8.
در این خصوص که کلام جدید همان فلسفه دین است یا متفاوت با آن،نظرات مختلفی مطرح است.
در این خصوص که کلام جدید همان فلسفه دین است یا متفاوت با آن،نظرات مختلفی مطرح است.
فلسفه دین به عنوان دینشناسی فلسفی از رویکردهای دینپژوهی است و همانند دیگر رویکردهای دینشناختی به مطالعه دین به صورت مستقل و از بیرون دین میپردازد و در واقع ضرورتی ندارد که از دیدگاه دینی به آن نگاه شود.
به این معنا که نتایج پژوهشهای فیلسوفان دین موجب بروز مسائل جدید برای کلام شده و نتایج ناسازگار با اندیشه دینی به عنوان شبهات در کلام مطرح میشود و این خود موجب پویایی و رشد هر دو میشود."