چکیده:
سالانه حدود 79 هزار تن سرب،130 تن کادمیم،26 تن جیوه،70 تن کروم شش ظرفیتی،257 هزار تن انواع پلاستیک و 23 هزار تن ضد اشتعالهای برمدار از طریق رایانههای دور ریخته شده وارد جریان زباله شدهاند. در ایران هماکنون بیش از 4/6 میلیون رایانه وجود دارد(بغیر از رایانههای از رده خارج شده)،تعداد کاربران اینترنت در سال 1382 حدود 1/5 میلیون نفر بود که تا سال 1385 به 15 میلیون نفر خواهد رسید(هزار درصد افزایش در سه سال). پیشبینی میشود که تا سال 1400 حدود 85 میلیون رایانه در ایران به مصرف برسد.در این سال حدود 2/2 میلیون تن زبالههای رایانهای تولید خواهد شد.میزان تجمعی زبالههای رایانهای در این سال به 7/83 میلیون تن خواهد رسید. با توجه به رشد سریع صنعت رایانه در ایران میتوان از هماکنون بحران محیط زیستی ناشی از نبود برنامهریزی و طرح جامع مدیریت زبالههای رایانهای در کشور و بخصوص در ده شهر بزرگ را پیشبینی کرد.پیشنهاد میشود که سازمانها و ارگانهای ذیربط از جمله سازمان حفاظت محیط زیست،از هماکنون برای ایجاد قوانین و ساختارهای لازم مدیریت زبالههای رایانهای در کشور اقدام کنند.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه هر روز،ماه و سال،رایانههای جدیدی به بازار میآیند؛این سؤال مطرح است که با دور ریز رایانه های قدیمی چه باید کرد،یا تاکنون این دور ریزها کجا رفتهاند؟ روش کار برای تهیه اطلاعات موجود در این مقاله،گزارشها،اسناد و و مدارک مقالات خارجی بررسی شده و اطلاعات لازم در خصوص مدیریت زبالههای رایانهای در کشورهای صنعتی و خطرات آنها برای محیط زیست و انسان،از منابع خارجی به دست آمده است.
با این عمل تمام هزینههای مربوط به خطرات محیط زیستی و نیز بازیابی زباله های رایانهای از عهده کشورهای توسعه یافته خارج و به کشورهای جهان سوم واگذار میشود (Silicon Valley Toxics Coalition,1999) .
رشد بسیار سریع رایانه و به تبع آن از رده خارج شدن سریع تجهیزات رایانهای،تنوع بسیار زیاد عناصر و مواد به کار رفته در ساخت این تجهیزات و دشوار بودن تعیین کلیه آثار نامطلوب دفع زبالههای رایانهای بر محیط زیست و انسان،برنامهریزی سریع و صحیح و عزم ملی را برای واکنش مناسب در قبال پدیده زبالههای رایانهای و دفع صحیح آنها طلب میکند.
با توجه به مطالعات صورت گرفته و مطالب مطرح شده در این تحقیق،نتیجه میشود که به منظور دفع صحیح زبالههای رایانهای باید تا آنجا که امکانپذیر است قطعات مختلف موجود در تجهیزات رایانهای،از یکدیگر به طور صحیح(به نحوی که مواد سمی درون قطعات آزاد نشوند)جدا شوند."