چکیده:
هدف از این تحفیق بررسی اثر آلودگیهای غیرنقطهای کشاورزی بر میزان غلظت فلزات سنگین مس، روی و آرسنیک و تهیه نقشه پتانسیل آلودگی خاک به این عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین آمار و سنجش از دور است. با استفاده از روش نمونهبرداری سیستماتیک- تصادفی طبقهبندی شده 135 نمونه خاک سطحی (20-0 سانتیمتری) از منطقهای به وسعت 7262 کیلومتر مربع جمع آوری و غلظت کل عناصر، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل pH و ماده آلی برای کلیه نمونهها اندازهگیری شد. برای پهنهبندی غلظت فلزات سنگین ابتدا با کمک آنالیز همبستگی مکانی، مناسبترین روش پهنهبندی با استفاده از توابع MAE و MBE انتخاب گردید. سپس نقشه پهنهبندی غلظت فلزات سنگین روی و مس با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل نمایی و فلز آرسنیک با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل کروی تهیه شد. همچنین برای بررسی تجزیه و تحلیل نقشههای توزیع غلظت فلزات از نقشههای کاربری اراضی، زمین شناسی و نقشه برآورد غلظت زمینه فلزات سنگین استفاده شد. نقشه کاربری اراضی با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهوارهای AWIFS و اعمال طبقهبندی فازی و با کاپای 88/0 و دقت 90% تهیه گردید. تجزیه و تحلیل نقشه پهنهبندی فلزات سنگین نشان داد که عناصر مس و روی منشأ زمین شناسی و کشاورزی دارند و عنصر آرسنیک از مواد مادری منشأ میگیرد ولی فعالیتهای کشاورزی به دلیل مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی میتواند باعث افزایش هر چه بیشتر این عناصر در خاک شود.
خلاصه ماشینی:
"نتایج آنالیز همبستگی مکانی متغیرها، مدلهای برازش داده شده به دادههای مورد مطالعه MBE MAE RMSS MS Mean C0+C (C0) Model روش درونیابی عنصر 0076/0- 6/4 123/1 037/0 35/0 438/0 038/0 Spherical Ordinary Kriging As 1874/0- 7/11 03/1 009/0 18/0 99/0 22/0 Exponential Ordinary Kriging Zn 0466/0- 4/7 02/1 008/0 068/0 97/0 33/0 Exponential Ordinary Kriging Cu (Mean؛ میانگین خطای تخمین)،C0 ؛ اثر قطعه ای، C0+C؛ سقف واریو گرام، RMSS، خطای کاهش یافته با رویهم گذاری نقشه توزیع غلظت عنصر آرسنیک با نقشه کاربری اراضی منطقه مورد مطالعه مناطق دارای غلظت بالای این عنصر با الگوی کشاورزی مطابقت نداشت و همچنین رویهم گذاری نقشه پهنهبندی غلظت ارسنیک با نقشه علظت زمینه این عنصر نشان داد در خاکهای حاصل از سنگ بسترهای شیل و مارن ، سنگ آذرین و دگرگونی و سنگ آهک بالاترین غلظت عنصر مذکور دیده شد و از سوی دیگر به دلیل عدم توسعه صنعتی در منطقه مطالعاتی به نظر میرسد که عامل اصلی مؤثر بر افزایش غلظت این عنصر مواد مادری باشد.
همچنین رویهم گذاری نقشه پهنهبندی غلظت فلزات سنگین با نقشههای علظت زمینه این عنصر نشان داد در خاکهای حاصل از سنگ بسترهای شیل و مارن، سنگ آذرین و دگرگونی و سنگ آهک بالاترین غلظت عناصر مذکور دیده شده و از سوی دیگر به دلیل عدم توسعه صنعتی در منطقه مطالعاتی به نظر میرسد که عامل اصلی مؤثر بر افزایش غلظت این عنصر مواد مادری و فعایت کشاورزی باشد.
In this study, we investigated the effect of agricultural land concentrations of heavy metals including Copper, Arsenic and Zinc and mapping of soil contamination potential the elements in the areas studied using the collected data, GIS, Geo-statistics and remote sensing were conducted."