چکیده:
مسئله مورد بحث در این مقاله این است که آیـا کـارکرد دعـا بـا نظـام علیت و قانون حاکم بر طبیعت تعارض دارد؟ برومر و عالمـه درصـدداند این دو را بهگونهای توضیح دهند که کارکرد هر دو در عالم بـدون نفـی دیگری، آن هم در متن علم و مذهب اثبات شود. برومر استجابت دعا را با قطعیت حاصل از علیت در تعارض میبیند و عالمـه در مقابـل، اصـل علیت را اثبات میکند و آن را با حوادث خارقالعادهای مثـل تـأثیر دعـا در جهان و معجزه مخالف نمیداند
This paper has studied the question: does the effect of praying contradict the causal order of the univers? Brummer and Allamah have intended to explain the order of universe and praying without any contradiction with regard to science and religion. Brummer views the establishment of praying in contradiction with the necessity of causal order of universe. Allamah، however، proves the necessary principle of cause and effect in a manner in full agreement with extraordinary events such as miracles and effecs of praying.
خلاصه ماشینی:
"آیا دعاها و پاسخهای آنان با قوانین نظـام طبیعت رهبری میشوند؟ اینکه خداوند بخواهد نیاز بنده اش را برآورده کند و کاری را انجام دهد که اگر بنده بـرای آن دعا و درخواست نمیکرد انجام نمیداد، چگونه با نظام حاکم بر جهان توجیهپذیر است؟ در روند استجابت دعا خداوند یک عامل است، عملگری او را چگونه میتوان تبیین کرد؟ آیا بـا این ادعا که خداوند دعای بندهاش را مستجاب میکند، میتوان حوادث طبیعت را پاسخ دعـا دانست؟ خداوند مستقیما نیاز بنده را برآورده میکند یا از طریق عوامل دیگر؟ عاملیت قـوانین طبیعت و خداوند چگونه توجیه میشود، درعیناینکه هیچگونـه تضـادی بـا یکـدیگر نداشـته باشد؟ چطور یک حادثه را نتیجه علل طبیعی بدانیم و حادثه دیگر را تخلف از قوانین طبیعـت قلمداد کنیم؟ از کجا بدانیم امری در نظم خلقت و مطابق قانون علیت محقق میشـود، حتـی اگر برای آن دعا نشود؟ اگر علل طبیعی شرط کافی برای حادثهای که اتفاق مـیافتـد باشـد، جایگاه دعا در سیر علل یک حادثه کجاست؟ آیا مـیتوانـد شـرط ضـرور آن باشـد؟ چگونـه میتوان عاملیت خداوند و قوانین خلقت را با حفظ پیوستگی علی بین آنهـا توجیـه کـرد؟ آیـا خداوند در پاسخ دعا معجزه میکند؟ نگاه دینپژوهانه به دعا و دعاپژوهی علمی از مقوالتی است که در میـان پـژوهشهـای دینی کمتر بدان توجه شده است."