چکیده:
همبستگی ملی یکی از مهمترین لوازم تداوم حیات اجتماعات ملی در عصر کنونی است.به لحاظ پیوند خاصی که بین دولت و ملت از یک سو و گروههای اجتماعی -فرهنگی در درون جامعه ملی از سوی دیگر ایجاد شده است.برقراری همبستگی ملی از چنان اهمیتی در جوامع کنونی برخوردار است که دولتها برای نیل به آن تمامی تدابیر و روشها را به کار میگیرند. مطالعات نشان میدهد که پایداری و فراگیری اجتماعات ملی در جوامع متنوع و از جمله ایران متکی به کم و کیف روابط مردم مناطق مختلف با یکدیگر است. توسعه گردشگری و توریسم داخلی یکی از گزارههایی است که میتواند به ایجاد ارتباطات مؤثر کمک شایانی نماید. توسعه گردشگری و ارتباط و آشنایی مردم از یکدیگر به ویژه در سه حوزه تعاملی اقتصاد،فرهنگ و اجتماع از یک سو میتواند سبب فراگیری اجتماع ملی شود و همه اقوام را در عضویت اجتماع ملی قرار دهد و از سوی دیگر با تعمیق تعلقات و وفاداری مردم به اجتماع ملی،ثبات و پایداری اجتماع ملی را تضمین نماید. در این پژوهش ضمن اشاره به کارکردهای همبستگیساز توسعه گردشگری به این مهم اشاره میشود که تقویت انسجام ملی نیاز به ابزارهای فرهنگی دارد؛ زیرا سیاست وحدت در کثرت به عنوان یک راهبرد،ماهیتی فرهنگی دارد.و مسلما توسعه صنعت گردشگری منجر به افزایش شناخت از خود و دیگران میگردد و این یکی از ویژگیها و ابراز اصلی استقرار انسجام ملی میباشد.
خلاصه ماشینی:
"بنا براین،فرضیهء اصلی تحقیق این است که تقویت،گسترش و بسترسازی تعاملات بین فرهنگی،در چارچوب مرزهای ملی،با بهرهگیری از ظرفیتهای متنوع فرهنگی از طریق گسترش نقش و جایگاه گردشگری داخلی(یا به عبارت دقیقتر از ایرانگردی) یکی از ابزارهای تعمیق همبستگی ملی در ایران است.
البته این ارتباط سطوح مختلفی همچون روابط فرد با فرد،فرد با فرهنگ ملی، فرهنگهای درون یک جامعه و فرهنگهای ملی در جوامع مختلف با همدیگر دارد و در سطح فراملی،در جریان رابطهء فرهنگی،فرد در معرض سایر ارزشهای فرهنگی قرار میگیرد و در نتیجه فرایند انعکاسی آغاز میشود که موجب تعامل مثبت بین اشخاص و فرهنگها میشود.
به طور مشخص کارکرد همبستگیساز صنعت گردشگری در ایران و به ویژه در استانهای کردستان،کرمانشاه،سیستان و بلوچستان،آذربایجان غربی و خوزستان میتواند به تعمیق وحدت ملی کمک نماید؛چرا که در طول تاریخ معاصر،سیاستهای استعماری به همراه کم توجهی دولتهای وقت و توسعهء ناموزون و نابرابریهای منطقهای،باعث تقویت تحرکات نیروهای گریز از مرکز شده و ناآرامیهایی را در این مناطق رقم زده است؛همچنانکه گاه قرابتهای فرهنگی با کشورهای همسایه باعث تشدید این موضوع شده است.
گسترش گردشگری در ایران میتواند به اصلاح مناسبات بین قومی یا افزایش تراکم و قرینگی روابط خردهفرهنگها و اقوام با یکدیگر کمک شایانی نماید که اساسیترین گام اجتماعی برای تضمین یکپارچگی ملی است.
نکتهء جالب توجه اینکه روابط مبتنی بر همکاری میان اقوام ایرانی،تأثیر کاملا مثبت و معناداری بر میزان تعلق و وفاداری افراد به اجتماع ملی دارد؛یعنی با افزایش همکاری بین قومی-که رونق گردشگری از مصادیق این همکاری است-احساس همبستگی ملی و پذیرش تکثر تقویت میشود(یوسفی،4831:781)."