چکیده:
اهمیت روز افزون منابع انرژی در شکلگیری و رشد فرایندهای اقتصادی و نیز ضرورت بهرهبرداری از این منابع بر پایهی ملاحظات زیست محیطی و توسعهی پایدار اقتصادی و اجتماعی،موضوع شناسایی و مطالعهی عوامل تأثیرگذار بر مصرف انرژی را برجسته میکند. اندازه و ساختار سنی جمعیت نیز از جمله عواملی است که در مباحث مربوط به مصرف انرژی حائز اهمیت میباشد و کمتر به آن پرداخته شده است.بنابراین مطالعهی حاضر تلاش دارد با توجه به نظریهی سیکل زندگی مصرف،عامل جمعیت را به صورت اندازه و ساختار سنی جمعیت روی مصرف انرژی در میان کشورهای آسیای جنوب غربی،مورد کاوش و ارزیابی قرار دهد.بهعلاوه از روش دادههای تابلویی برای برآورد مدلها استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدلها،حاکی از آن است که متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه، اندازهی جمعیت و نسبت جامعهی شهری(شهرنشینی)،در سطح معنیداری بالایی دارای اثرگذاری مثبت روی مصرف انرژی هستند.افزون بر این،اثرگذاری متغیر گروههای سنی جمعیت روی مصرف انرژی،معنیدار میباشد،بنابراین آگاهی از پیامدهای تغییرات جمعیتی از بعد اندازه و ساختار سنی با توجه به روند فزایندهی مصرف انرژی در ایران و کشورهای منطقه، برای برنامهریزی و سیاستگذاریهای آتی میتواند اثربخش باشد.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) بهطور کلی روکا و همکاران1(1002)،دلایل و مکانیزم کاهش انتشار آلایندهها (حاصل از مصرف انرژی)را به واسطهی رشد درآمد و رشد اقتصادی براساس نظریهی زیستمحیطی کوزنتس در سه محور زیر عنوان میکنند: الف-از دیدگاه اقتصاد خرد،کیفیت و بهبود محیط زیست،یک کالای لوکس محسوب میشود،بنابراین در سطوح درآمدی بالا مورد تقاضا قرار میگیرد و با افزایش سطح درآمد،انتشار آلایندهها کاهش مییابد.
بنابراین در این مقاله با الگوگیری از مدل یورک(7002)و نیز تلفیق دو نظریهی سیکل زندگی مصرف و منحنی زیستمحیطی کوزنتس،مدل زیر با رویکرد اقتصادسنجی پانل برای کشورهای آسیای جنوبغربی برآورد شده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) Eit -مصرف سرانهی انرژی کشورها Git -تولید سرانهی هر یک از کشورها Pit -جمعیت کل کشور(اندازهی جمعیت) Uit -نسبت جمعیت شهرنشین YOPit -درصد افراد واقع در گروههای سنی زیر 41 سال و بالای 46 سال(نمایانگر ساختار سنی جمعیت) برای جلوگیری از روابط همخطی در مدل،متغیرهای زیر،مربوط به ساختار سنی جمعیت،بهصورت جداگانه در مدل آورده شده است: YP -درصد جمعیتی افراد واقع در گروه سنی(41-0)ساله OP -درصد جمعیتی افراد واقع در گروه سنی بالای 46 سال WP -درصد جمعیتی افراد واقع در گروه سنی(46-51)ساله Vit -اجزای اخلال مدل 4-مطالعات پیشین در داخل و خارج کشور بیشتر مطالعات و تحقیقاتی که در حوزهی جمعیتشناسی در ایران انجام گرفته است،به بررسی شاخصهای جمعیت از قبیل میزان زاد و ولد،نرخ مرگ و میر، مهاجرت،جغرافیای جمعیتی و..."