چکیده:
توده پرآو- بیستون با وسعت 880 کیلومتر مربع در زون زاگرس رورانده و در استان کرمانشاه واقع شده است. در این ناهمواریها اشکال متنوعی از چشمانداز کارست همچون کارنها، اوالاها، دولینها، غارها و ... پدید آمده است. شکلگیری و توسعه فروچالههای کارستی متأثر از روراندگی، گسلها و شکستگیهای منطقه، شرایط مناسبی را برای تغذیه و گسترش منابع آب زیرزمینی به عنوان اصلیترین منبع آب آشامیدنی شهر کرمانشاه فراهم آورده و هیدروژئولوژی منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین، شناخت مرفوتکتونیکی فروچالهها در بررسیهای کارستی منطقه جایگاه و اهمیت بالایی دارد. در این تحقیق با استفاده از مدل رقومی ارتفاع ( DEM ) و پردازش دادههای رقومی شده نسبت به استخراج اطلاعات توپوگرافی و هیدرولوژی اقدام گردید. همچنین با انجام عملیات میدانی و به کارگیری دستگاه موقعیتیاب جهانی ( GPS ) و کمپاس، ویژگی و موقعیت فروچالهها و امتداد درزهها و شکستگیهای منطقه اندازه گیری و در ارتباط با سایر دادههای مکانی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتههای تحقیق نشان میدهد در توده
پرآو- بیستون اشکال اگزوکارست در فرمها و ابعاد مختلف توسعه یافته و تیپیکترین این اشکال یعنی فروچالهها در امتداد درزهها و گسلهای کششی ناحیه قرار گرفته و فروچالههای مستخرج از DEM نیز نشان دهنده چنین امتداد و روندی است.
خلاصه ماشینی:
"در منطقه پرآو-بیستون وجود چنین اشکالی با تعدد بسیار به چشم میخورد که گاها در ارتفاعات و در منطقه توسعه فروچالهها با بستری مضرس و درهم و گاها در پایین دستفروچالههای بزرگ با بستری هموار،منتج از فرایندههای انحلالی وسیع در زیر بستر،بوسیله آبهای نفوذی در فروچالههای بزرگ ارتفاعات به وجود آمدهاند(شکل 6) طاقهای طبیعی اشکال کارستی هستند که علاوه بر انحلال از تخریب مکانیکی گسلها نیز متأثر شدهاند.
تحقیقات صورت گرفته نشان میدهد که به طور خاصی استفاده از دادههای رقومی در زمینه بررسی توسعه کارستی بر روی شناسایی مهمترین نوع اشکال اگزوکارستیک یعنی فروچالهها و اووالاها متمرکز شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شناسایی فروچالهها و میادین بزرگ کارست در اینجا از طریق مدل هیدرولوژی رقومی فروچالهها را که دارای زهکشی همگرا(بدون جریان خروجی مشخص)بوده و بهطور غالب و منطبق با چاه1اصلی که بدون زهکشی مشخص و فاقد داده اطلاعاتی سلولی بودند با عنوان فروچالهها برداشت شده اند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) در پایان نسبت به ترسیم پروفیل فروچالههایی در پرآو-بیستون اقدام شد که عمق و مساحت زیاد بعضی از آنها نشاندهنده یک میدان کارستی از فروچالهها(اووالاها)است که به دلیل قدرت تفکیک پایین DEM شناسایی آنها مقدور نبوده است(شکل 41).
فروچالههای عمدهای که براساس مدل رقومی هیدرولوژی از تصاویر DEM با توان تفکیک 05 متر بدست آمده نشان میدهد که روند کلی فروچالهها روندی خطی و در ارتباط با خطوارهها و گسلها در منطقه بوده است."