چکیده:
اخلاق حرفهای به معنای خلق و خوی حرفهای در آموزههای دینی به وفور یافت میشود.«توحید»به عنوان اصل الاصول همه باورها در نظام ادیان آسمانی با تار و پود این آموزهها گره خورده است و به آن مبنا و اعتبار میبخشد.تربیت اخلاقی انسان،زیر مجموعه مربیگری خداوند و هدایتگری او بر کل نظام هستی است.انسان در جهان بینی الاهی، همزاد با فطرت توحیدی و تمثیلی از درخت توحید است.بر این اساس، آغاز و انجام اصلاح انسان،از جمله اصلاح اخلاق حرفهای او باید همسو با حرکتهای اصلاحی انبیا بر کلمه طیبه «لا اله الا الله» پیریزی شود. یکتاانگاری و یکتاپرستی از چند جهت با مبانی اخلاق،به ویژه اخلاق حرفهای پیوند میخورد؛از جمله«تبیین خاستگاه گرایشهای اخلاقی انسان»،«ارزشگزاری گرایشهای اخلاقی»،«انگیزهبخشی و تداوم فضایل اخلاقی»و...در این میان«درک توحید ناب»در تمام این حوزهها به ویژه در حوزه انگیزهدهی جایگاه ویژه دارد.
خلاصه ماشینی:
گزارههای اخلاقی در این حوزه نیز اخباری هستند و از امور عینی و واقعی حکایت میکنند؛چون قرب به او و بعد از خدا اموری حقیقی هستند و کسی که به مقام قرب به خدا برسد،در روح او تحول و تعالی ایجاد شده است.
قرآن کریم تهذیب اخلاق را در ازای این راه نخواسته است و اگر در جایی مردم را به فضایل اخلاقی دعوت کرده و علت آن را فواید دنیایی قرار داده است،در واقع بازگشت آن به پاداشهای اخروی است(بیتا:553/1) این شیوه،مورد تأیید قرآن نیست؛چون ارزش انسان در قلمرو وحی قرآنی،فراتر از این اعتباریات است و کمال او تنها در گرو وجاهت اجتماعی و امور مقطعی و زودگذر نیست؛بلکه اگر سازمانها فقط از این روش برای اخلاق محیط خود بهره ببرند،به تدریج موجب غفلت از هدف انسان و مقصد نهایی اخلاق او(رسیدن به قرب خدا)خواهد شد.
-دل را سراسر با توحید ناب پر کند؛به گونهای که آدمی به حق باور کند ملک و ملک آسمانها و زمین و هر آنچه در آنهاست،از آن خداست و هیچ کس از خود چیزی ندارد؛هر چه هست، خداوند مالک ذات،صفات و افعال اوست و تکوینا در همه حال،وابسته به خدا و نیازمند به اوست و آیات فراوانی،این معارف را بیان کردهاند.
آموزههای دینی و حرکت اصلاحی انبیا در همه ابعاد از جمله بهد اخلاقی انسان بر اساس«توحید»بنیان نهاده شده است؛به همین روی توحید که اصل الاصول و سر سلسله همه باورها در نظام ادیان آسمانی است،با تار و پود مکتب اخلاقی آنان پیوند خورده و به آن مبنا و اعتبار بخشیده است.
خاستگاه گرایشهای اخلاقی مثبت در ذات انسان به دلیل سرشت الاهی اوست و تمام آنها جلوه همین فطرت توحیدی است.