چکیده:
هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش شیوههای رفتاری گروهی بر سازگاری اجتماعی کودکان و نوجوانان مصروع بود.بدینمنظور از بین جامعهء آماری این پژوهش(کلیهء 66 کودک و نوجوان مصروعی که برای انجام معاینهء پزشکی از ابتدای تیرماه تا پایان مرداد ماه 1384 به مرکز خدمات درمانی نور در اصفهان مراجعه کرده بودند)،13 پسر و 17 دختر(30 نفر)مبتلا به صرع بر اساس شباهت سنی(12 تا 18)، نوع مدرسه(عادی یا استثنایی)و محل سکونت(شهری یا غیرشهری)انتخاب شدند و بهصورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جای گرفتند.از آنجا که پژوهشگر به دلیل محدود بودن جامعهء آماری قادر به گزینش تصادفی اولیه نبود،ازروش نیمهتجربی استفاده گردید.بهمنظور سنجش متغیرهای پژوهش از دو پرسشنامهء جمعیتشناختی و پرسشنامهء شخصیتی کالیفرنیا(زیرمقیاس سازگاری اجتماعی) استفاده شد.پایایی پرسشنامهء سازگاری اجتماعی برحسب آلفای کرونباخ 0/797 محاسبه گردید.براساس طرح تحقیق دو گروهی با پیشآزمون پسآزمون،متغیر مستقل آموزش شیوههای رفتاری گروهی و متغیر وابسته سازگاری اجتماعی(قالبهای اجتماعی،مهارتهای اجتماعی،علایق ضد اجتماعی،روابط خانوادگی،روابط مدرسهای و روابط اجتماعی)در نظر گرفته شد.متغیر مستقل در 5 هفتهء متوالی طی 9 جلسهء 90 دقیقهای و برای گروه آزمایش اجرا گردید.نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که با کنترل پیشآزمون در نمرات پسآزمون بین دو گروه گواه و آزمایش در هیچیک از زیرمقیاسها و کل مقیاس سازگاری اجتماعی تفاوت معنادار(p>0/05) نبود.ولی شواهد نشان داد که با بررسی عامل سن،مدت بیماری، شدت علایم،تعداد حملات،میزان تحصیلات،میزان تحصیلات پدر و مادر و معدل تحصیلی در کل مقیاس سازگاری اجتماعی و در زیرمقیاسهای قالبهای اجتماعی(0/05>P و 7/510= F)و روابط مدرسهای(0/05>P و 4/872 =F) بین دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود داشت
خلاصه ماشینی:
"جدول 3-نتایج تحلیل کوواریانس با کنترل عوامل جمعیتشناختی (به تصویر صفحه مراجعه شود) 1 درجه آزادی *0/50>P همانطور که در جدول 3 مشاهده میشود،در کل مقیاس سازگاری اجتماعی، در مورد متغیرهای مدت بیماری(0/50>P و 6/680 F)و میزان تحصیلات مادر (0/50>P و 5/402 F)بین دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معنادار بوده است و با کنترل کلیهء متغیرهای جمعیتشناختی(سن،مدت بیماری،شدت علایم،تعداد حملات،میزان تحصیلات،میزان تحصیلات پدر و مادر و معدل تحصیلی)در کل مقیاس سازگاری اجتماعی از نظر عضویت گروهی تفاوت معناداری(0/50>P و 6/230 F)بین دو گروه ایجاد شده است.
بحث و نتیجهگیری یافتههای جدول 2 نشان میدهد که در کل مقیاس سازگاری اجتماعی و زیرمقیاسهای قالبهای اجتماعی،مهارتهای اجتماعی،علایق ضداجتماعی،روابط خانوادگی،روابط مدرسهای و روابط اجتماعی بین دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود ندارد و این بدین معنی است که آموزش شیوههای رفتاری گروهی بر سازگاری اجتماعی و زیرمقیاسهای آن تأثیر معناداری نداشته است.
با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش و به دلیل اینکه مشکلات مربوط به سازگاری اجتماعی افراد مصروع بهخصوص در کودکان و نوجوانان مبتلا به صرع زیاد است و این مشکلات میتواند تأثیرات نامطلوبی برای این افراد در حال و آینده به بار آورد و با توجه به اینکه اکثر پژوهشهای انجام شده از بهکارگیری مداخلات روانشناختی برای مشکلات روانی اجتماعی این افراد حمایت میکنند،پیشنهاد میشود برای این قبیل کودکان و نوجوانان در مراکز و انجمنهای صرع برنامههای آموزشی سازگاری اجتماعی برگزار گردد و چون مدت بیماری عاملی مؤثر بر سازگاری اجتماعی و اثربخش بودن آموزش است،این برنامهها از همان ابتدای شروع صرع فراهم شوند."